Βοήθεια/Απορίες στη Λογοτεχνία

[koustakis]

Γράψαμε χθες Κείμενα και η καθηγήτρια έβαλε δύο κείμενα (Ερωφίλη και Ερωτόκριτο) και πέρα από αυτό όλες οι ερωτήσεις ήταν ανάπτυξης, ούτε μια περίληψη, ούτε καν ενότητες. Και σας ρωτώ επιτρέπεται αυτό;

Ευχαριστώ προκαταβολικα !!!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Eukleidis]

Είναι στη διακριτική ευχέρεια του καθηγητή

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[koustakis]

Δεν είπα εγώ να μη βάλει και τα δύο κείμενα, αλλά γιατί να βάλει πέντε ερωτήσεις ανάπτυξης ; Απ' όσο ξέρω κανείς δεν πρόλαβε να γράψει όλα τα θέματα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[aggelikaki]

Σας έβαλε ένα σε κάθε ομάδα ή δύο σε μία?

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[koustakis]

Σας έβαλε ένα σε κάθε ομάδα ή δύο σε μία?

Τα θέματα ήταν κοινά σε όλους απλά έβαλε δύο κείμενα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[aggelikaki]

εντάξει ρε συ και πάλι σιγά το πράγμα.....τι ένα τι 2 αφού οι ερωτήσεις ήταν 5 πάλι καλά να λέτε.Άλλωστε μπορούσε να σας βάλει πολλά παραπάνω και περίληψη και εισαγωγές.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[koustakis]

εντάξει ρε συ και πάλι σιγά το πράγμα.....τι ένα τι 2 αφού οι ερωτήσεις ήταν 5 πάλι καλά να λέτε.Άλλωστε μπορούσε να σας βάλει πολλά παραπάνω και περίληψη και εισαγωγές.

Καλύτερα να έβαζε περίληψη και εισαγωγές, εγώ μιλάω για 5 ερωτήσεις ανάπτυξης από τις οποίες οι 3 ήταν και κρίσεως και ήθελαν πολύ γράψιμο και δεν μου έφτασε μία ώρα πέρα από αυτό όμως εγώ θέλω να μάθω αν είναι νόμιμο αυτό.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Marilia]

Κι ομως εμεις που ειχαμε και εισαγωγή και ενα κειμενο ηταν πιο δυσκολα....εξι σελιδες ολοκληρες εισαγωγή.....Γι αυτο σου λεω και εγώ, καλυτερα που εσεις ειχατε δυο κείμενα...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[A_myrto]

τουλαχιστον σε εσας και τα 2 κειμενα ηταν διδαγμενα,εμας παλι μας εβαλε ενα διδαγμενο και ενα αδιδακτο,με τις αναλογες ερωτησεις.......ενοτητες,εισαγωγη,αναπτυξη στιχων,αναπτυξη χαρακτηριστικων επυλλιων που υπαρχουν στο κειμαενο και συγκριση των δυο κειμενων.και ηταν και νομιμο και υποχρεωτικο νομιζω αλλα λεμε τωρα...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[koustakis]

τουλαχιστον σε εσας και τα 2 κειμενα ηταν διδαγμενα,εμας παλι μας εβαλε ενα διδαγμενο και ενα αδιδακτο,με τις αναλογες ερωτησεις.......ενοτητες,εισαγωγη,αναπτυξη στιχων,αναπτυξη χαρακτηριστικων επυλλιων που υπαρχουν στο κειμαενο και συγκριση των δυο κειμενων.και ηταν και νομιμο και υποχρεωτικο νομιζω αλλα λεμε τωρα...

Δεν είναι νόμιμο γιατί ρώτησα μια άλλη φιλόλογο και μου είπε ότι δεν επιτρέπεται να το κάνει κανένας αυτό.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[lowbaper92]

Μήπως το εβαλε σαν παραλληλο κείμενο για να τα συγκρίνετε και τετοια?

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[koustakis]

Μήπως το εβαλε σαν παραλληλο κείμενο για να τα συγκρίνετε και τετοια?

Όχι, είχε κανονικές ερωτήσεις ανάπτυξης για κάθε κείμενο.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[wolfe4ever]

Δεν είπα εγώ να μη βάλει και τα δύο κείμενα, αλλά γιατί να βάλει πέντε ερωτήσεις ανάπτυξης ; Απ' όσο ξέρω κανείς δεν πρόλαβε να γράψει όλα τα θέματα.

και σε εμας πεντε ή τεσσερα θεματα επεσαν..με ενα κειμενο ομως!
βεβαια ουτε κι εμεις θα προλαβαιναμε...
''πηραμε'' και το διαλλειμα και 10 λεπτα απο την επομενη ωρα!
οσο αφορα την περιληψη στην 1η λυκειου τουλαχιστον (απο οτι μας ειπαν)
δεν υπαρχει!
εχει ομως ενοτητες-πλαγιοτιτλους, εκφραστικα μεσα, εισαγωγη, συγκρινομενο κειμενο

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[blinky]

Ερωφιλη
έχουμε τιε ασκήσεις 1 και 2 απο την σελίδα 95 για αύριο...αν μπορεί κάποιος να μου τις απαντήσει ή εστω αν έχει κάποιες σημειώσεις για το κείμενο γιατί δεν το έχω καταλάβει καθόλου....ευχαριστώ προκαταβολικα

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[blinky]

γράφουμε διαγώνισμα στα κείμενα:
1.Του νεκρού αδερφού
2.η αρπαγή της γυναίκας του διγενή
3.η λυγερή στον αδη

χρειάζομαι επειγόντως σημειώσεις για αυτά τα κείμενα γιατί με τν καθηγητή που έχουμε φέτος κανείς δεν έχει καταλάβει τπτ
ευχαριστώ προκαταβολικά

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 045911]

ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ
Α. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
α. Νοηματική απόδοση
Το τραγούδι αναφέρεται σε μια μητέρα με εννιά γιους και μια κόρη, την Αρετή. Ό ταν ήρθανε προξενητές από τη Βαβυλώνα, για να ζητήσουν την Αρετή σε γάμο, σε οικογενειακό συμβούλιο, που έγινε, αποφασίστηκε να την δώσουν, παρόλο που τα οχτώ αδέλφια διαφωνούσαν. Κυριάρχησε η άποψη του Κωσταντή, του μικρότερου αδελφού ο οποίος ορκίστηκε πως, αν έρθει θάνατος ή αρρώστια, θα πάει να φέρει την Αρετή από τα ξένα. Ύστερα από τον ξενητεμό της Αρετής, ήρθαν στην οικογένεια άσχημα χρόνια, αφού και τα εννιά αδέλφια της πέθαναν. Κι η μάνα μόνη έκλαιγε στο
μνήμα του Κωσταντή και τον καταριόταν, που δεν τήρησε την υπόσχεσή του. Τότε με υπερφυσικό τρόπο ο Κωσταντής σηκώθηκε από τον τάφο και πήγε στην Αρετή, για να την φέρει πίσω στη μάνα τους. Καθώς τα δύο αδέλφια γύριζαν στο σπίτι της μάνας καβάλα πάνω στο άλογο, τρεις φορές τα πουλιά εξέφρασαν το θαυμασμό τους για το θέαμα, που περπατούσε δηλαδή η Αρετή με έναν πεθαμένο, τον Κωσταντή. Μόλις έφτασαν
στο σπίτι, ο Κωσταντής γύρισε στον τάφο του, ενώ η Αρετή πήγε στη μητέρα της. Ευτυχισμένες οι δύο γυναίκες αγκαλιάστηκαν και πέθαναν μαζί.
β. Ερμηνευτικά – Γλωσσικά σχόλια
1. (στ. 3) Ήλιος δε σου την είδε: Η φράση αυτή δείχνει είτε α) μεγάλη φροντίδα και προστασία που εξασφαλίζει η οικογένεια στην κόρη είτε β) την ομορφιά της κόρης, αφού, σύμφωνα με τη λαϊκή αντίληψη, το λευκό δέρμα ήταν σημάδι ομορφιάς.
2. (στ. 6) Προξενητάδες: Είναι πρόσωπα που μεσολαβούν ανάμεσα σε δύο οικογένειες για να πραγματοποιηθεί ένας γάμος.
3. (στ. 6) Βαβυλώνα: Πρωτεύουσα της αρχαίας Βαβυλωνίας, της μεγάλης αυτοκρατορίας. Η πόλη έμεινε γνωστή για τους κρεμαστούς της κήπους, που δικαιολογημένα τους θεωρούσαν σαν ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητας. Βέβαια, την εποχή στην οποία αναφέρεται το τραγούδι, η Βαβυλώνα δεν έπαιζε κανέναν ιδιαίτερο ρόλο. Ήταν απλώς ένα σύμβολο πλούτου και δόξας, που έδινε ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρόταση των «προξενητάδων» και μετρούσε περισσότερο στην απόφαση της οικογένειας.
4. (στ. 15) Βάλλω τον ουρανό κριτή: Δηλαδή ορκίζομαι στο όνομα του θεού. Εδώ ως «ουρανός» εννοείται ο «θεός».
5. (στ. 23) Ανέσπα τα μαλλιά της: Δηλαδή τραβούσε τα μαλλιά της. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ο μεγάλος πόνος της. Η ενέργεια αυτή ήταν συνηθισμένη κατά την αρχαιότητα.
γ. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχεία
1. Η δομή της οικογένειας (στ. 1-17): Φαίνεται ότι η οικογένεια έχει χαρακτήρα πατριαρχικό. Κατʼ αρχήν, υπάρχει αυστηρή ιεραρχία• κεφαλή της οικογένειας είναι ο πατέρας• και όταν λείψει, τον αντικαθιστά η μητέρα, η οποία αποφασίζει σε όλα τα σοβαρά ζητήματα. Σημαντικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων παίζει το συμβούλιο των αδελφών, ενώ δεν έχουν καμία συμμετοχή τα κορίτσια της οικογένειας, ακόμη και σε ζητήματα ζωτικής γιʼ αυτά σημασίας.
2. Η γυναίκα και ο γάμος (στ. 1-17): Η γυναίκα αντιμετωπίζεται σαν ένα μέλος που χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία και βοήθεια από τους υπόλοιπους. Της λείπει κάθε ανεξαρτησία και αυτενέργεια. Ο γάμος γίνεται με προξενιό. Στη λήψη της απόφασης δεν παίζει κανένα ρόλο η ίδια η γυναίκα. Κάποιοι άλλοι θα αποφασίσουν αν θα την παντρέψουν ή όχι. Εδώ την απόφαση θα πάρει η μητέρα, αφού ακούσει τις γνώμες των γιων της.
3. Η ξενιτιά (στ. 6-11, 24-25, 78): Η ξενιτιά είναι ένα στοιχείο που έχει σημαδέψει τη ζωή και τη σκέψη του Έλληνα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η μάνα φοβάται να δώσει την κόρη της για γάμο στα ξένα, γιατί δεν θέλει να τη χάσει. Αντίθετα ο Κωσταντής, σκεπτόμενος ψυχρά υπολογιστικά, θέλει να παντρέψει την αδελφή του, ώστε να έχει κάποιον που θα τον φιλοξενήσει, στα μακρινά ταξίδια που κάνει (Φαίνεται ότι ασχολείται με το εμπόριο). Ο χαρακτήρας
της ξενιτιάς είναι διπλός: ευλογία και κατάρα μαζί.
4. Ο όρκος (στ. 15-17): Ο όρκος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. Ο Κωσταντής επικαλείται το θεό και τους αγίους και υπόσχεται πως ό,τι κι αν συμβεί, αυτός θα φέρει την αδελφή του πίσω από τα ξένα. Ο όρκος είναι βαρύς και δεν μπορεί να μην πραγματοποιηθεί. Έτσι, αν και νεκρός, ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο και φέρνει την αδελφή του πίσω. Τα λόγια και οι υποσχέσεις είχαν ιδιαίτερη βαρύτητα και δεν μπορούσε κανείς να τα παραβεί
εύκολα. Έτσι ο όρκος γίνεται στοιχείο που οδηγεί σε παραπέρα εξέλιξη, το μύθο, δίνοντάς του νέα ώθηση.
5. Το ανακάλεμα του νεκρού (στ. 22-32): μάνα κλαίει και μοιρολογεί πάνω στους τάφους των νεκρών της γιων. Ιδιαίτερη όμως είναι η ένταση πάνω από τον τάφο του Κωσταντή. Η μάνα τον καταριέται, γιατί ήταν αυτός που επέμενε να δώσει σε γάμο την Αρετή και του ζητά να πραγματοποιήσει το τάξιμο που έκανε. Του θυμίζει ότι είχε βάλει κριτή και μάρτυρες τους αγίους και τον ουρανό. Τα λόγια αυτά φέρνουν αποτέλεσμα. Η κατάρα της μάνας κάνει τη γη να ταραχτεί και ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο του. Γίνεται βρυκόλακας και πηγαίνει να πραγματοποιήσει
όσα υποσχέθηκε. Βέβαια, οι βρυκόλακες βγαίνουν από τον τάφο για να προκαλέσουν συνήθως κακό, ενώ ο Κωσταντής κάνει κάτι καλό και επιθυμώντας να τηρήσει όσα υποσχέθηκε, πηγαίνει να φέρει την κόρη στη μητέρα.
6. Η μεταβολή της τύχης: Είναι χαρακτηριστική η μεταβολή που πραγματοποιείται κατά την εξέλιξη του μύθου. Έτσι, ενώ στην αρχή βλέπουμε την εικόνα μιας δυνατής και ενωμένης οικογένειας, όσο ο μύθος εξελίσσεται, τα πράγματα αλλάζουν. Στην αρχή πεθαίνουν οι εννιά γιοι. Το αίσθημα που κυριαρχεί από κει και πέρα είναι η μελαγχολία, ο φόβος, και η αγωνία για την τελική έκβαση της
υπόθεσης. Η πρόσκαιρη χαρά της συνάντησης μάνας και κόρης απλώς επιτείνουν και κάνουν ακόμη πιο έντονο τον πόνο από το θάνατό τους, που είναι και ο τελικός νικητής.
7. Τραγική ειρωνεία (στ. 35-65): Στον αναγνώστη είναι ξεκάθαρο από την αρχή ότι ο Κωσταντής είναι ένας νεκρός που σηκώθηκε από τον τάφο του, είναι βρυκόλακας. Όμως η Αρετή έχει άγνοια του γεγονότος. Βέβαια, όσα γίνονται την βάζουν σε υποψίες: ο ξαφνικός ερχομός του Κωνσταντή μέσα στη νύχτα, τα λόγια των πουλιών, το γεγονός ότι ο αδελφός της μυρίζει λιβάνι και ότι του έχουν
πέσει τα μαλλιά και το μουστάκι του, όλα αυτά τα σημάδια κάνουν την Αρετή να ανησυχεί, δίνοντας μια ατμόσφαιρα μυστηριακή σε όλο το ποίημα. Όμως η Αρετή δε μαθαίνει την αλήθεια παρά μόνο στο τέλος, όταν φτάνει πια στην εκκλησιά και ο Κωσταντής ξαναγυρίζει στη γη.
8. Αξιολόγηση του τραγουδιού: Το τραγούδι «του νεκρού αδελφού» κατέχει σημαντική
θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία και μάλιστα στο ξεκίνημά της, ενώ ταυτόχρονα η σημασία του ξεπερνά τα στενά γεωγραφικά όρια της πατρίδας μας. Ο πρώτος που ανέδειξε τη σημασία του ήταν ο Ν. Πολίτης, ο οποίος έγραψε χαρακτηριστικά ότι το «άσμα τούτο αποδεικνύεται αναντιρρήτως εκ των αρίστων της δημώδους φιλολογίας, ου μονον της ελληνικής αλλά και των άλλων λαών».
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο ποιητής Κ. Παλαμάς, ο οποίος ήταν εντυπωσιασμένος «από την ομορφάδα του τραγουδιού του βρυκόλακα» [εννοεί του νεκρού αδελφού]. Υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα της συγκεκριμένης παραλογής, όπως και όλων των δημοτικών μας τραγουδιών, ο Παλαμάς έγραφε ότι «τα τραγούδια αυτά... είναι σαν έργα Τέχνης, και πως μπορεί περήφανα να συγκριθούνε με το δείνα ποίημα του δείνα περίφημου ευρωπαίου ποιητή». Έτσι αξιολογούσε τα δημοτικά μας τραγούδια ο Κ. Παλαμάς, τοποθετώντας τα στην ίδια σειρά με τα έργα των διασημότερων Ευρωπαίων ποιητών.
Β. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η ενότητα: (Στίχοι 1-5) Περιγραφή της οικογένειας: Εδώ περιγράφεται η οικογένεια και ταυτόχρονα φαίνεται η αγάπη και η φροντίδα που έδειχνε η μάνα προς την κόρη της.
2η ενότητα: (Στίχοι 6-17) Ο ερχομός των προξενητάδων και το οικογενειακό
συμβούλιο: Κεντρικό ρόλο παίζει εδώ ο διάλογος της μάνας με τον Κωσταντή, του μόνου από τα εννιά αδέλφια που ήθελε να δώσει σε γάμο την Αρετή και που στο τέλος ορκίστηκε πως, αν κάτι κακό συμβεί, θα πάει να την φέρει πίσω.
3η ενότητα: (Στίχοι 18-28) Ο θάνατος των εννιά αδελφών και ο θρήνος της
μάνας: Πολύ καιρό μετά από τον ξενιτεμό της Αρετής, συμφορές έπεσαν στο σπίτι. Και τα εννιά αδέλφια πέθαναν, αφήνοντας μόνη τη μητέρα τους, η οποία έκλαιγε στο μνήμα του Κωσταντή και τον καταριόταν, γιατί δεν τήρησε τον όρκο που είχε δώσει.
4η ενότητα: (Στίχοι 29-32) Ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο: Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μητρικής κατάρας. Αφού λοιπόν σηκώνεται, πηγαίνει και βρίσκει την αδελφή του στα ξένα.
5η ενότητα: (Στίχοι 33-41) Η συνάντηση του Κωσταντή και της Αρετής: Τα δύο αδέλφια συναντιούνται νύχτα, γεγονός που παραξενεύει την Αρετή. Στο ερώτημά της δεν παίρνει απάντηση, όμως κάθεται στο άλογο του αδελφού της και μαζί παίρνουν το δρόμο της επιστροφής στο μητρικό σπίτι.
6η ενότητα: (Στίχοι 42-65) Το ταξίδι της επιστροφής: Καθώς τα δύο αδέλφια γυρίζουν στο σπίτι της μάνας, τρεις φορές ακούν τα πουλιά να συζητούν μεταξύτους με ανθρώπινη φωνή και να σχολιάζουν το θέαμα που βλέπουν. Έναν πεθαμένο και μια ζωντανή καβάλα στο ίδιο άλογο. Η εικόνα προκαλεί δέος στα πουλιά, που τη συζήτησή τους την ακούει η Αρετή. Τρεις φορές προσπαθεί η γυναίκα ρωτώντας τον αδελφό της να μάθει τι συμβαίνει, όμως και τις τρεις ο Κωσταντής την παραπλανά. Αλλά η Αρετή υποψιάζεται πως κάτι συμβαίνει και φοβάται. Ιδιαίτερα την ανησυχεί η μυρωδιά από λιβάνι του αδελφού της και το ότι έχουν πέσει τα μαλλιά του και το μουστάκι του.
7η ενότητα: (Στίχοι 66-68) Ο αδελφός εξαφανίζεται: Μόλις τα δύο αδέλφια φτάνουν μπροστά στην εκκλησία, ο Κωσταντής χάνεται μπροστά από την Αρετή, η οποία ακούει την ταφόπλακα να βροντά και το χώμα να βουίζει. Ο αδελφός της ξαναγύρισε στη γη. Έτσι η Αρετή μαθαίνει την αλήθεια.
8η ενότητα: (Στίχοι 69-82) Η Αρετή συναντά τη μητέρα της: Από την εκκλησία η Αρετή πηγαίνει στο σπίτι μονάχη της. Εκεί συναντά μια εικόνα ερήμωσης. Στον κήπο της δεν ανθίζουν πια λουλούδια και τα δέντρα έχουν ξεραθεί. Τα χορτάρια στην πόρτα φανερώνουν το μέγεθος της εγκατάλειψης. Η Αρετή χτυπά την πόρτα κι από μέσα ακούγεται η φωνή της μάνας. Μια νέα αποκάλυψη
γίνεται. Η Αρετή μαθαίνει πως όλα τα αδέλφια της έχουν πεθάνει. Αμέσως μετά γίνεται η αναγνώριση και οι δύο γυναίκες πεθαίνουν αγκαλιασμένες.
Γ. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
1. Οι πρώτοι στίχοι του τραγουδιού (1-3) αποτελούν προσφώνηση προς τη μάνα. Με τον τρόπο αυτό η αφήγηση γίνεται περισσότερο άμεση και ανθρώπινη. Ο αφηγητής κερδίζει τη συμπάθεια των ακροατών του, αφού τα πρόσωπα της υπόθεσης παρουσιάζονται μπροστά του όλο ζωντάνια και παραστατικότητα.
2. Αμέσως μετά, και καθώς η αφήγηση γίνεται αντικειμενική, ακολουθεί (στ. 4-5) η εικόνα της κόρης, που δέχεται τις φροντίδες της μητέρας της «στα σκοτεινά». Με τον τρόπο αυτό τονίζεται η αγάπη της μάνας προς την κόρη αλλά και η ομορφιά της κόρης.
3. Επιπλέον στους πρώτους στίχους δημιουργείται αισθητική αντίθεση, ανάμεσα στους εννιά γιους και τη μια κόρη. Μια δεύτερη αντίθεση ακολουθεί λίγο μετά, όταν οι οχτώ αδελφοί, το όνομα των οποίων δεν γνωστοποιείται, είναι αντίθετοι με τις προτάσεις γάμου, ενώ ο ένας αδελφός, του μόνου που ξέρουμε το όνομα, ο Κωσταντίνος, επιμένει να αφήσουν την αδελφή τους να παντρευτεί και να παει στα ξένα.
4. Στο διάλογο που ακολουθεί, η μάνα και ο Κωσταντής αναπτύσσουν τα επιχειρήματα και τις σκέψεις τους. Έτσι η σκηνή αποκτά ζωντάνια και παραστατικότητα, αφού οι πρωταγωνιστές εμφανίζονται ολοζώντανοι μπροστά μας.
5. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επανάληψη του νοήματος των στίχων 13-14 στους στίχους 16-17. Το στοιχείο της επανάληψης είναι μια τεχνική συνηθισμένη στα δημοτικά τραγούδια, η οποία μας παραπέμπει στα ομηρικά έπη, όπου συναντιέται επίσης πολύ συχνά.
6. Στους επόμενους στίχους, οι οποίοι αναφέρονται σε μετέπειτα εποχή, υπάρχει σχήμα πολυσύνδετο (και σαν... κι εμπήκε... και μήνες... κι έπεσε...., κι οι εννιά....). Ο λόγος γίνεται πιο παραστατικός με μια μεταφορά («μήνες οργισμένοι») και μια παρομοίωση
(«σαν καλαμιά στον κάμπο»), η οποία σκοπό έχει να δείξει το μέγεθος της μοναξιάς στην οποία ζούσε η μάνα ύστερα από το θάνατο των παιδιών της. Στους στίχους 22-23 για την περιγραφή του θρήνου της μάνας χρησιμοποιείται χρόνος παρατατικός, με αποτέλεσμα να αποκτά η εικόνα του θρήνου διάρκεια.
7. Κατόπιν ακολουθεί ο μονόλογος της μάνας πάνω στο μνήμα του Κωσταντή. Τα λόγια της αφήνουν κατάρες ενάντια στο γιο της, που δεν πραγματοποίησε τις υποσχέσεις του. Όλα αυτά αποτελούν ένα ανακάλεμα του νεκρού. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο.Ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο του. Η εικόνα που ακολουθεί είναι σπάνιας ομορφιάς: «κάνει το σύννεφο άλογο και τʼ άσπρο χαλινάρι, / και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να της τη φέρει».
8. Ο διάλογος που ακολουθεί ανάμεσα στον Κωσταντή και την Αρετή κόβει την μονοτονία της αφήγησης.
9. Αμέσως μετά στις εικόνες που ακολουθούν, γίνεται έντονο το εξωλογικό στοιχείο. Στη στράτα τα πουλιά που μιλούν, είναι ένα συνηθισμένο μοτίβο στα δημοτικά τραγούδια. Εδώ εκφράζουν την απορία και το θαυμασμό της φύσης μπροστά στην περίεργη εικόνα που παρουσιάζουν ένας νεκρός και μια ζωντανή πάνω σε ένα άλογο. Ακολουθεί ανάμεσα στην Αρετή και τον Κωσταντή διάλογος, που τον προκαλούν τα σχόλια των πουλιών. Ο διάλογος αυτός επιβραδύνει την εξέλιξη της υπόθεσης με σκοπό να ενταθεί η αγωνία του ακροατή.
10. Στην εικόνα της Αρετής και του Κωσταντή πάνω στο άλογο (στ. 42-65) τα ερεθίσματα που δεχόμαστε είναι πολυποίκιλα. Τα πρώτα ερεθίσματα είναι ακουστικά - τα πουλιά που μιλούν ανθρώπινα- κατόπιν ακολουθούν ερεθίσματα της όσφρησης - η Αρετή παρατηρεί ότι ο αδελφός της μυρίζει λιβάνι- και, τέλος, τα ερεθίσματα γίνονται οπτικά - η Αρετή παρατηρεί ότι ο αδελφός της έχει χάσει τη λεβεντιά του και την ομορφιά του. Αμέσως μετά ακολουθούν οπτικοακουστικά -η εξαφάνιση
του αδελφού, ο θόρυβος της πλάκας και η βουή του εδάφους- που δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία, και αποκαλύπτουν στην Αρετή όλη την αλήθεια. Υπάρχει λοιπόν μια κλιμάκωση στα ερεθίσματα, στα αισθήματα της Αρετής και στο βαθμό που αυτή κατέχει την αλήθεια.
11. Νέες εικόνες (στ. 69-75) παρουσιάζουν την ερημιά και την εγκατάλειψη. Οι κήποι είναι γυμνοί, τα δέντρα και τα φυτά μαραμένα. Η χορταριασμένη πόρτα είναι κλειστή και τα «κλειδιά παρμένα», ενώ τα παράθυρα παραμένουν σφιχτά μανταλωμένα. Το χτύπημα στην πόρτα κάνει τα παράθυρα να τρίζουν. Οι παραπάνω εικόνες είναι κυρίως οπτικές, ενώ η τελευταία είναι ακουστική.
12. Στο χτύπημα της Αρετής απαντά η μάνα με τρεις άστοχες υποθέσεις. Άστοχες, γιατί δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Ύστερα όμως ακολουθεί η αποκάλυψη της αλήθειας και η αναγνώριση. Η δραματική ένταση ολοκληρώνεται με τρόπο λιτό. Τρία μόνο ρήματα χρειάζονται για να περιγράψουν μέσα σʼ ένα στίχο τη σκηνή της συνάντησης, με όλα τα συναισθήματα και τη συγκίνηση που αυτή προϋποθέτει, όπως επίσης και του θανάτου των δύο γυναικών: «Κατέβηκε, αγκαλιάστηκαν κι απέθαναν και οι δύο». Εδώ κάθε περιττολογία θα ήταν βλαπτική.
13. Ο στίχος του ποιήματος είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, ανομοιοκατάληκτος, παροξύτονος και έχει σταθερό χώρισμα στην όγδοη συλλαβή. Έτσι ο στίχος χωρίζεται σε δύο ημιστίχια, από τα οποία το πρώτο είναι οκτασύλλαβο και το δεύτερο επτασύλλαβο.
-----------------------------------------
Τα 'άλλα 2 κείμενα αύριο

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[giorgakisss]

Εμείς πάντως έχουμε γράψει διαγώνισμα στο κείμενο του νεκρού αδελφού. Αν θες σου λέω τα θέματα...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Σοφιστής]

και εμείς γράψαμε σε αυτά τα 3 κείμενα!κοίτα σύμπτωση!!!έπεσε στη μία ομάδα ο διγενής και στην άλλη(στη δικιά μου)ο κωσταντής.έγραψα τέλεια!!! 100/100!!!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[blinky]

ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ
Α. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Spoiler

α. Νοηματική απόδοση
Το τραγούδι αναφέρεται σε μια μητέρα με εννιά γιους και μια κόρη, την Αρετή. Ό ταν ήρθανε προξενητές από τη Βαβυλώνα, για να ζητήσουν την Αρετή σε γάμο, σε οικογενειακό συμβούλιο, που έγινε, αποφασίστηκε να την δώσουν, παρόλο που τα οχτώ αδέλφια διαφωνούσαν. Κυριάρχησε η άποψη του Κωσταντή, του μικρότερου αδελφού ο οποίος ορκίστηκε πως, αν έρθει θάνατος ή αρρώστια, θα πάει να φέρει την Αρετή από τα ξένα. Ύστερα από τον ξενητεμό της Αρετής, ήρθαν στην οικογένεια άσχημα χρόνια, αφού και τα εννιά αδέλφια της πέθαναν. Κι η μάνα μόνη έκλαιγε στο
μνήμα του Κωσταντή και τον καταριόταν, που δεν τήρησε την υπόσχεσή του. Τότε με υπερφυσικό τρόπο ο Κωσταντής σηκώθηκε από τον τάφο και πήγε στην Αρετή, για να την φέρει πίσω στη μάνα τους. Καθώς τα δύο αδέλφια γύριζαν στο σπίτι της μάνας καβάλα πάνω στο άλογο, τρεις φορές τα πουλιά εξέφρασαν το θαυμασμό τους για το θέαμα, που περπατούσε δηλαδή η Αρετή με έναν πεθαμένο, τον Κωσταντή. Μόλις έφτασαν
στο σπίτι, ο Κωσταντής γύρισε στον τάφο του, ενώ η Αρετή πήγε στη μητέρα της. Ευτυχισμένες οι δύο γυναίκες αγκαλιάστηκαν και πέθαναν μαζί.
β. Ερμηνευτικά – Γλωσσικά σχόλια
1. (στ. 3) Ήλιος δε σου την είδε: Η φράση αυτή δείχνει είτε α) μεγάλη φροντίδα και προστασία που εξασφαλίζει η οικογένεια στην κόρη είτε β) την ομορφιά της κόρης, αφού, σύμφωνα με τη λαϊκή αντίληψη, το λευκό δέρμα ήταν σημάδι ομορφιάς.
2. (στ. 6) Προξενητάδες: Είναι πρόσωπα που μεσολαβούν ανάμεσα σε δύο οικογένειες για να πραγματοποιηθεί ένας γάμος.
3. (στ. 6) Βαβυλώνα: Πρωτεύουσα της αρχαίας Βαβυλωνίας, της μεγάλης αυτοκρατορίας. Η πόλη έμεινε γνωστή για τους κρεμαστούς της κήπους, που δικαιολογημένα τους θεωρούσαν σαν ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητας. Βέβαια, την εποχή στην οποία αναφέρεται το τραγούδι, η Βαβυλώνα δεν έπαιζε κανέναν ιδιαίτερο ρόλο. Ήταν απλώς ένα σύμβολο πλούτου και δόξας, που έδινε ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στην πρόταση των «προξενητάδων» και μετρούσε περισσότερο στην απόφαση της οικογένειας.
4. (στ. 15) Βάλλω τον ουρανό κριτή: Δηλαδή ορκίζομαι στο όνομα του θεού. Εδώ ως «ουρανός» εννοείται ο «θεός».
5. (στ. 23) Ανέσπα τα μαλλιά της: Δηλαδή τραβούσε τα μαλλιά της. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται ο μεγάλος πόνος της. Η ενέργεια αυτή ήταν συνηθισμένη κατά την αρχαιότητα.
γ. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχεία
1. Η δομή της οικογένειας (στ. 1-17): Φαίνεται ότι η οικογένεια έχει χαρακτήρα πατριαρχικό. Κατʼ αρχήν, υπάρχει αυστηρή ιεραρχία• κεφαλή της οικογένειας είναι ο πατέρας• και όταν λείψει, τον αντικαθιστά η μητέρα, η οποία αποφασίζει σε όλα τα σοβαρά ζητήματα. Σημαντικό ρόλο στη λήψη των αποφάσεων παίζει το συμβούλιο των αδελφών, ενώ δεν έχουν καμία συμμετοχή τα κορίτσια της οικογένειας, ακόμη και σε ζητήματα ζωτικής γιʼ αυτά σημασίας.
2. Η γυναίκα και ο γάμος (στ. 1-17): Η γυναίκα αντιμετωπίζεται σαν ένα μέλος που χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία και βοήθεια από τους υπόλοιπους. Της λείπει κάθε ανεξαρτησία και αυτενέργεια. Ο γάμος γίνεται με προξενιό. Στη λήψη της απόφασης δεν παίζει κανένα ρόλο η ίδια η γυναίκα. Κάποιοι άλλοι θα αποφασίσουν αν θα την παντρέψουν ή όχι. Εδώ την απόφαση θα πάρει η μητέρα, αφού ακούσει τις γνώμες των γιων της.
3. Η ξενιτιά (στ. 6-11, 24-25, 78): Η ξενιτιά είναι ένα στοιχείο που έχει σημαδέψει τη ζωή και τη σκέψη του Έλληνα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η μάνα φοβάται να δώσει την κόρη της για γάμο στα ξένα, γιατί δεν θέλει να τη χάσει. Αντίθετα ο Κωσταντής, σκεπτόμενος ψυχρά υπολογιστικά, θέλει να παντρέψει την αδελφή του, ώστε να έχει κάποιον που θα τον φιλοξενήσει, στα μακρινά ταξίδια που κάνει (Φαίνεται ότι ασχολείται με το εμπόριο). Ο χαρακτήρας
της ξενιτιάς είναι διπλός: ευλογία και κατάρα μαζί.
4. Ο όρκος (στ. 15-17): Ο όρκος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. Ο Κωσταντής επικαλείται το θεό και τους αγίους και υπόσχεται πως ό,τι κι αν συμβεί, αυτός θα φέρει την αδελφή του πίσω από τα ξένα. Ο όρκος είναι βαρύς και δεν μπορεί να μην πραγματοποιηθεί. Έτσι, αν και νεκρός, ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο και φέρνει την αδελφή του πίσω. Τα λόγια και οι υποσχέσεις είχαν ιδιαίτερη βαρύτητα και δεν μπορούσε κανείς να τα παραβεί
εύκολα. Έτσι ο όρκος γίνεται στοιχείο που οδηγεί σε παραπέρα εξέλιξη, το μύθο, δίνοντάς του νέα ώθηση.
5. Το ανακάλεμα του νεκρού (στ. 22-32): μάνα κλαίει και μοιρολογεί πάνω στους τάφους των νεκρών της γιων. Ιδιαίτερη όμως είναι η ένταση πάνω από τον τάφο του Κωσταντή. Η μάνα τον καταριέται, γιατί ήταν αυτός που επέμενε να δώσει σε γάμο την Αρετή και του ζητά να πραγματοποιήσει το τάξιμο που έκανε. Του θυμίζει ότι είχε βάλει κριτή και μάρτυρες τους αγίους και τον ουρανό. Τα λόγια αυτά φέρνουν αποτέλεσμα. Η κατάρα της μάνας κάνει τη γη να ταραχτεί και ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο του. Γίνεται βρυκόλακας και πηγαίνει να πραγματοποιήσει
όσα υποσχέθηκε. Βέβαια, οι βρυκόλακες βγαίνουν από τον τάφο για να προκαλέσουν συνήθως κακό, ενώ ο Κωσταντής κάνει κάτι καλό και επιθυμώντας να τηρήσει όσα υποσχέθηκε, πηγαίνει να φέρει την κόρη στη μητέρα.
6. Η μεταβολή της τύχης: Είναι χαρακτηριστική η μεταβολή που πραγματοποιείται κατά την εξέλιξη του μύθου. Έτσι, ενώ στην αρχή βλέπουμε την εικόνα μιας δυνατής και ενωμένης οικογένειας, όσο ο μύθος εξελίσσεται, τα πράγματα αλλάζουν. Στην αρχή πεθαίνουν οι εννιά γιοι. Το αίσθημα που κυριαρχεί από κει και πέρα είναι η μελαγχολία, ο φόβος, και η αγωνία για την τελική έκβαση της
υπόθεσης. Η πρόσκαιρη χαρά της συνάντησης μάνας και κόρης απλώς επιτείνουν και κάνουν ακόμη πιο έντονο τον πόνο από το θάνατό τους, που είναι και ο τελικός νικητής.
7. Τραγική ειρωνεία (στ. 35-65): Στον αναγνώστη είναι ξεκάθαρο από την αρχή ότι ο Κωσταντής είναι ένας νεκρός που σηκώθηκε από τον τάφο του, είναι βρυκόλακας. Όμως η Αρετή έχει άγνοια του γεγονότος. Βέβαια, όσα γίνονται την βάζουν σε υποψίες: ο ξαφνικός ερχομός του Κωνσταντή μέσα στη νύχτα, τα λόγια των πουλιών, το γεγονός ότι ο αδελφός της μυρίζει λιβάνι και ότι του έχουν
πέσει τα μαλλιά και το μουστάκι του, όλα αυτά τα σημάδια κάνουν την Αρετή να ανησυχεί, δίνοντας μια ατμόσφαιρα μυστηριακή σε όλο το ποίημα. Όμως η Αρετή δε μαθαίνει την αλήθεια παρά μόνο στο τέλος, όταν φτάνει πια στην εκκλησιά και ο Κωσταντής ξαναγυρίζει στη γη.
8. Αξιολόγηση του τραγουδιού: Το τραγούδι «του νεκρού αδελφού» κατέχει σημαντική
θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία και μάλιστα στο ξεκίνημά της, ενώ ταυτόχρονα η σημασία του ξεπερνά τα στενά γεωγραφικά όρια της πατρίδας μας. Ο πρώτος που ανέδειξε τη σημασία του ήταν ο Ν. Πολίτης, ο οποίος έγραψε χαρακτηριστικά ότι το «άσμα τούτο αποδεικνύεται αναντιρρήτως εκ των αρίστων της δημώδους φιλολογίας, ου μονον της ελληνικής αλλά και των άλλων λαών».
Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο ποιητής Κ. Παλαμάς, ο οποίος ήταν εντυπωσιασμένος «από την ομορφάδα του τραγουδιού του βρυκόλακα» [εννοεί του νεκρού αδελφού]. Υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα της συγκεκριμένης παραλογής, όπως και όλων των δημοτικών μας τραγουδιών, ο Παλαμάς έγραφε ότι «τα τραγούδια αυτά... είναι σαν έργα Τέχνης, και πως μπορεί περήφανα να συγκριθούνε με το δείνα ποίημα του δείνα περίφημου ευρωπαίου ποιητή». Έτσι αξιολογούσε τα δημοτικά μας τραγούδια ο Κ. Παλαμάς, τοποθετώντας τα στην ίδια σειρά με τα έργα των διασημότερων Ευρωπαίων ποιητών.
Β. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η ενότητα: (Στίχοι 1-5) Περιγραφή της οικογένειας: Εδώ περιγράφεται η οικογένεια και ταυτόχρονα φαίνεται η αγάπη και η φροντίδα που έδειχνε η μάνα προς την κόρη της.
2η ενότητα: (Στίχοι 6-17) Ο ερχομός των προξενητάδων και το οικογενειακό
συμβούλιο: Κεντρικό ρόλο παίζει εδώ ο διάλογος της μάνας με τον Κωσταντή, του μόνου από τα εννιά αδέλφια που ήθελε να δώσει σε γάμο την Αρετή και που στο τέλος ορκίστηκε πως, αν κάτι κακό συμβεί, θα πάει να την φέρει πίσω.
3η ενότητα: (Στίχοι 18-28) Ο θάνατος των εννιά αδελφών και ο θρήνος της
μάνας: Πολύ καιρό μετά από τον ξενιτεμό της Αρετής, συμφορές έπεσαν στο σπίτι. Και τα εννιά αδέλφια πέθαναν, αφήνοντας μόνη τη μητέρα τους, η οποία έκλαιγε στο μνήμα του Κωσταντή και τον καταριόταν, γιατί δεν τήρησε τον όρκο που είχε δώσει.
4η ενότητα: (Στίχοι 29-32) Ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο: Αυτό είναι το αποτέλεσμα της μητρικής κατάρας. Αφού λοιπόν σηκώνεται, πηγαίνει και βρίσκει την αδελφή του στα ξένα.
5η ενότητα: (Στίχοι 33-41) Η συνάντηση του Κωσταντή και της Αρετής: Τα δύο αδέλφια συναντιούνται νύχτα, γεγονός που παραξενεύει την Αρετή. Στο ερώτημά της δεν παίρνει απάντηση, όμως κάθεται στο άλογο του αδελφού της και μαζί παίρνουν το δρόμο της επιστροφής στο μητρικό σπίτι.
6η ενότητα: (Στίχοι 42-65) Το ταξίδι της επιστροφής: Καθώς τα δύο αδέλφια γυρίζουν στο σπίτι της μάνας, τρεις φορές ακούν τα πουλιά να συζητούν μεταξύτους με ανθρώπινη φωνή και να σχολιάζουν το θέαμα που βλέπουν. Έναν πεθαμένο και μια ζωντανή καβάλα στο ίδιο άλογο. Η εικόνα προκαλεί δέος στα πουλιά, που τη συζήτησή τους την ακούει η Αρετή. Τρεις φορές προσπαθεί η γυναίκα ρωτώντας τον αδελφό της να μάθει τι συμβαίνει, όμως και τις τρεις ο Κωσταντής την παραπλανά. Αλλά η Αρετή υποψιάζεται πως κάτι συμβαίνει και φοβάται. Ιδιαίτερα την ανησυχεί η μυρωδιά από λιβάνι του αδελφού της και το ότι έχουν πέσει τα μαλλιά του και το μουστάκι του.
7η ενότητα: (Στίχοι 66-68) Ο αδελφός εξαφανίζεται: Μόλις τα δύο αδέλφια φτάνουν μπροστά στην εκκλησία, ο Κωσταντής χάνεται μπροστά από την Αρετή, η οποία ακούει την ταφόπλακα να βροντά και το χώμα να βουίζει. Ο αδελφός της ξαναγύρισε στη γη. Έτσι η Αρετή μαθαίνει την αλήθεια.
8η ενότητα: (Στίχοι 69-82) Η Αρετή συναντά τη μητέρα της: Από την εκκλησία η Αρετή πηγαίνει στο σπίτι μονάχη της. Εκεί συναντά μια εικόνα ερήμωσης. Στον κήπο της δεν ανθίζουν πια λουλούδια και τα δέντρα έχουν ξεραθεί. Τα χορτάρια στην πόρτα φανερώνουν το μέγεθος της εγκατάλειψης. Η Αρετή χτυπά την πόρτα κι από μέσα ακούγεται η φωνή της μάνας. Μια νέα αποκάλυψη
γίνεται. Η Αρετή μαθαίνει πως όλα τα αδέλφια της έχουν πεθάνει. Αμέσως μετά γίνεται η αναγνώριση και οι δύο γυναίκες πεθαίνουν αγκαλιασμένες.
Γ. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
1. Οι πρώτοι στίχοι του τραγουδιού (1-3) αποτελούν προσφώνηση προς τη μάνα. Με τον τρόπο αυτό η αφήγηση γίνεται περισσότερο άμεση και ανθρώπινη. Ο αφηγητής κερδίζει τη συμπάθεια των ακροατών του, αφού τα πρόσωπα της υπόθεσης παρουσιάζονται μπροστά του όλο ζωντάνια και παραστατικότητα.
2. Αμέσως μετά, και καθώς η αφήγηση γίνεται αντικειμενική, ακολουθεί (στ. 4-5) η εικόνα της κόρης, που δέχεται τις φροντίδες της μητέρας της «στα σκοτεινά». Με τον τρόπο αυτό τονίζεται η αγάπη της μάνας προς την κόρη αλλά και η ομορφιά της κόρης.
3. Επιπλέον στους πρώτους στίχους δημιουργείται αισθητική αντίθεση, ανάμεσα στους εννιά γιους και τη μια κόρη. Μια δεύτερη αντίθεση ακολουθεί λίγο μετά, όταν οι οχτώ αδελφοί, το όνομα των οποίων δεν γνωστοποιείται, είναι αντίθετοι με τις προτάσεις γάμου, ενώ ο ένας αδελφός, του μόνου που ξέρουμε το όνομα, ο Κωσταντίνος, επιμένει να αφήσουν την αδελφή τους να παντρευτεί και να παει στα ξένα.
4. Στο διάλογο που ακολουθεί, η μάνα και ο Κωσταντής αναπτύσσουν τα επιχειρήματα και τις σκέψεις τους. Έτσι η σκηνή αποκτά ζωντάνια και παραστατικότητα, αφού οι πρωταγωνιστές εμφανίζονται ολοζώντανοι μπροστά μας.
5. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επανάληψη του νοήματος των στίχων 13-14 στους στίχους 16-17. Το στοιχείο της επανάληψης είναι μια τεχνική συνηθισμένη στα δημοτικά τραγούδια, η οποία μας παραπέμπει στα ομηρικά έπη, όπου συναντιέται επίσης πολύ συχνά.
6. Στους επόμενους στίχους, οι οποίοι αναφέρονται σε μετέπειτα εποχή, υπάρχει σχήμα πολυσύνδετο (και σαν... κι εμπήκε... και μήνες... κι έπεσε...., κι οι εννιά....). Ο λόγος γίνεται πιο παραστατικός με μια μεταφορά («μήνες οργισμένοι») και μια παρομοίωση
(«σαν καλαμιά στον κάμπο»), η οποία σκοπό έχει να δείξει το μέγεθος της μοναξιάς στην οποία ζούσε η μάνα ύστερα από το θάνατο των παιδιών της. Στους στίχους 22-23 για την περιγραφή του θρήνου της μάνας χρησιμοποιείται χρόνος παρατατικός, με αποτέλεσμα να αποκτά η εικόνα του θρήνου διάρκεια.
7. Κατόπιν ακολουθεί ο μονόλογος της μάνας πάνω στο μνήμα του Κωσταντή. Τα λόγια της αφήνουν κατάρες ενάντια στο γιο της, που δεν πραγματοποίησε τις υποσχέσεις του. Όλα αυτά αποτελούν ένα ανακάλεμα του νεκρού. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο.Ο Κωσταντής σηκώνεται από τον τάφο του. Η εικόνα που ακολουθεί είναι σπάνιας ομορφιάς: «κάνει το σύννεφο άλογο και τʼ άσπρο χαλινάρι, / και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να της τη φέρει».
8. Ο διάλογος που ακολουθεί ανάμεσα στον Κωσταντή και την Αρετή κόβει την μονοτονία της αφήγησης.
9. Αμέσως μετά στις εικόνες που ακολουθούν, γίνεται έντονο το εξωλογικό στοιχείο. Στη στράτα τα πουλιά που μιλούν, είναι ένα συνηθισμένο μοτίβο στα δημοτικά τραγούδια. Εδώ εκφράζουν την απορία και το θαυμασμό της φύσης μπροστά στην περίεργη εικόνα που παρουσιάζουν ένας νεκρός και μια ζωντανή πάνω σε ένα άλογο. Ακολουθεί ανάμεσα στην Αρετή και τον Κωσταντή διάλογος, που τον προκαλούν τα σχόλια των πουλιών. Ο διάλογος αυτός επιβραδύνει την εξέλιξη της υπόθεσης με σκοπό να ενταθεί η αγωνία του ακροατή.
10. Στην εικόνα της Αρετής και του Κωσταντή πάνω στο άλογο (στ. 42-65) τα ερεθίσματα που δεχόμαστε είναι πολυποίκιλα. Τα πρώτα ερεθίσματα είναι ακουστικά - τα πουλιά που μιλούν ανθρώπινα- κατόπιν ακολουθούν ερεθίσματα της όσφρησης - η Αρετή παρατηρεί ότι ο αδελφός της μυρίζει λιβάνι- και, τέλος, τα ερεθίσματα γίνονται οπτικά - η Αρετή παρατηρεί ότι ο αδελφός της έχει χάσει τη λεβεντιά του και την ομορφιά του. Αμέσως μετά ακολουθούν οπτικοακουστικά -η εξαφάνιση
του αδελφού, ο θόρυβος της πλάκας και η βουή του εδάφους- που δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία, και αποκαλύπτουν στην Αρετή όλη την αλήθεια. Υπάρχει λοιπόν μια κλιμάκωση στα ερεθίσματα, στα αισθήματα της Αρετής και στο βαθμό που αυτή κατέχει την αλήθεια.
11. Νέες εικόνες (στ. 69-75) παρουσιάζουν την ερημιά και την εγκατάλειψη. Οι κήποι είναι γυμνοί, τα δέντρα και τα φυτά μαραμένα. Η χορταριασμένη πόρτα είναι κλειστή και τα «κλειδιά παρμένα», ενώ τα παράθυρα παραμένουν σφιχτά μανταλωμένα. Το χτύπημα στην πόρτα κάνει τα παράθυρα να τρίζουν. Οι παραπάνω εικόνες είναι κυρίως οπτικές, ενώ η τελευταία είναι ακουστική.
12. Στο χτύπημα της Αρετής απαντά η μάνα με τρεις άστοχες υποθέσεις. Άστοχες, γιατί δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Ύστερα όμως ακολουθεί η αποκάλυψη της αλήθειας και η αναγνώριση. Η δραματική ένταση ολοκληρώνεται με τρόπο λιτό. Τρία μόνο ρήματα χρειάζονται για να περιγράψουν μέσα σʼ ένα στίχο τη σκηνή της συνάντησης, με όλα τα συναισθήματα και τη συγκίνηση που αυτή προϋποθέτει, όπως επίσης και του θανάτου των δύο γυναικών: «Κατέβηκε, αγκαλιάστηκαν κι απέθαναν και οι δύο». Εδώ κάθε περιττολογία θα ήταν βλαπτική.
13. Ο στίχος του ποιήματος είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, ανομοιοκατάληκτος, παροξύτονος και έχει σταθερό χώρισμα στην όγδοη συλλαβή. Έτσι ο στίχος χωρίζεται σε δύο ημιστίχια, από τα οποία το πρώτο είναι οκτασύλλαβο και το δεύτερο επτασύλλαβο.
-----------------------------------------
Τα 'άλλα 2 κείμενα αύριο

ευχαριστω παρα παρα πολυυυυυ)περιμενω και τα αλλα χεχε
-----------------------------------------

Εμείς πάντως έχουμε γράψει διαγώνισμα στο κείμενο του νεκρού αδελφού. Αν θες σου λέω τα θέματα...

ναι αν μπορεις πες μου ποια θέματα
-----------------------------------------

και εμείς γράψαμε σε αυτά τα 3 κείμενα!κοίτα σύμπτωση!!!έπεσε στη μία ομάδα ο διγενής και στην άλλη(στη δικιά μου)ο κωσταντής.έγραψα τέλεια!!! 100/100!!!

ολοι τα ιδια κείμενα βάζουν μάλλονμπραβο αντε να γράψω και εγώ καλα γτ δν ξερω κ τπτ

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 045911]

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΟΥ ΔΙΓΕΝΗ
Α. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
α. Νοηματική απόδοση
Ενώ ο Διγενής ήταν απασχολημένος στο χωράφι του, ένα πουλάκι ήρθε και του ανέφερε ότι έκλεψαν τη γυναίκα του.
Αφού πρώτα ρώτησε ο Διγενής αν η αρπαγή της γυναίκας του συνέβηκε την προηγούμενη ή εκείνη τη μέρα, κατόπιν άφησε το αλέτρι και πήγε στον στάβλο. Τα ζώα κατατρόμαξαν έτσι που τον είδαν ταραγμένο. Μόνο ένα γέρικο άλογο δέχτηκε να αναλάβει την αποστολή να φέρει πίσω την κυρά του, που το φρόντιζε. Και πράγματι, καβάλα στο γέρικο άλογο ο Διγενής έφτασε την ώρα που γινόταν ο γάμος. Η γυναίκα του, που αναγνώρισε το χλιμίντρισμα του αλόγου διέκοψε τα στεφανώματα, ανέβηκε πάνω στο άλογο και όλοι μαζί έγιναν άφαντοι.
β. Ερμηνευτικά – Γλωσσικά σχόλια
1. ρούσια: ξανθά, εύφορα. Το κοκκινόχωμα είναι πολύ εύφορο.
2. βαθύ λιβάδι: δηλαδή λιβάδι με πλούσια βλάστηση.
3. τʼ ώριον: το ωραίο
4. το ρόβι (ν): είδος δημητριακού κατάλληλο για ζωοτροφή.
5. ταήν: η ταή = φαγητό, τροφή.
6. του ζευγαριού του: εννοεί τα δύο ζώα που χρησιμοποιούσε για να αφήνουν το αλέτρι.
7. ήκατσεν: κάθισε.
8. όσκερη (θηλ.): η χειρολαβή του αλετριού.
9. την καλή σου: τη γυναίκα σου, την αγαπημένη σου.
10. να κάμω την σποριά μου: να ολοκληρώσω τη σπορά, δηλαδή τις εργασίες στο χωράφι.
11. νέφηκε: άφησε.
12. τʼ αργυροκλείδια: ασημένια κλειδιά.
13. τους μαύρους: δηλαδή τα άλογα.
14. ενερώτα: ρωτούσε.
15. αίμαν εκατουρούσεν: από το φόβο τους.
16. εκαλόδανε: τον είδανε καλά.
17. κοντιάρης: πληγωμένος.
18. εστάθην και ʼποκρίθην του: στάθηκε και του απάντησε.
19. κάλλιο: καλό.
20. κρουφοτάιζε: τάιζε κρυφά.
21. αφʼ το: από το.
22. λεγένη (θηλ.): λεκάνη.
23. μεσίτσα (θηλ.): μέση.
24. λαχουρί ζωνάρι: ζώνη από λεπτό μάλλινο ύφασμα. Η λέξη «λαχουρί» βγαίνει από τη Λαχώρη, ινδική πόλη φημισμένη για τα υφάσματά της.
25. τα βλοΐδια: τα στεφανώματα, ο γάμος.
26. σιλιμούντρησε: χλιμίντρισε.
27. είνʼ κι ήρτε: είναι και ήρθε.
28. παίρνει σαράντα μίλια: φεύγει σαράντα μίλια μακριά.
29. πιάτε το: πιάστε το.
γ. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχεία
1. Η ανδρεία των ακριτών: Η λαϊκή φαντασία παρουσιάζει τους ακρίτες ως ανθρώπους με μεγάλη δύναμη και ανδρεία τέτοια, ώστε ορισμένες φορές αποκτούσαν υπερφυσικές διαστάσεις. Το ίδιο ισχύει και σʼ αυτό το τραγούδι. Αυτό φαίνεται από τα λόγια του Διγενή, όταν το πουλάκι του έφερε τα άσχημα μαντάτα-δεν βιαζόταν να φέρει πίσω τη γυναίκα του, αν την είχαν κλέψει την ίδια μέρα. Ήθελε να δείξει πως είναι τέτοιες οι ικανότητές του, που θα μπορούσε να την φέρει πίσω πολύ εύκολα. Έτσι έγινε, βέβαια. Ο Διγενής και το άλογό του πραγματοποίησαν την αποστολή με τρομακτική ταχύτητα και ευκολία. Ένα ακόμη σημείο που φαίνεται η δύναμη του Διγενή είναι οι στίχοι 12-13, οι οποίοι
περιγράφουν το φόβο των αλόγων μπροστά στο Διγενή. Τρόμαζαν τόσο πολύ, που κατουρούσαν αίμα και ψοφούσαν. Η υπερβολή είναι εμφανής. Στα μάτια του λαού οι ακρίτες είχαν, πραγματικά, υπερφυσικές διαστάσεις. Ήταν κάτι ανάλογο με τους ημίθεους της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.
2. Οι ακρίτες και τα άλογα: Η αγάπη του ήρωα για τα άλογά του και ο στενός συναισθηματικός δεσμός μαζί τους είναι ένα θέμα διαδεδομένο στη δημοτική ποίηση από την εποχή του Ομήρου. Αυτό εκφράζεται ξεκάθαρα στα ομηρικά έπη: οι ομηρικοί ήρωες κουβέντιαζαν με τα άλογά τους, σαν να είχαν νου και καρδιά και φιλότιμο. Στην Ιλιάδα βλέπουμε να λέει ο Έκτορας στα άλογά του, προσπαθώντας να τα φιλοτιμήσει να τρέξουν πιο γρήγορα στη μάχη:
«Αίθωνα, Λάμπε αρχοντογέννητε, και Πόδαγρε και Ξάνθε,
καιρός σας τώρα να πληρώσετε την τρισμεγάλην έγνοια
που χει η Αντρομάχη, του Ηετίωνα του ψυχωμένου η κόρη,
που πρώτα εσάς ακριβοτάγιζε το στάρι το μελένιο.
Για σας κρασί, καθώς διψούσατε, πιο πρώτα συγκερνούσε,
παρά για μένα, λεβεντόκορμο που ταίρι της λογιέμαι.
Ομπρός λοιπόν και δίχως άργητα τραβάτε....».
Το ίδιο συμβαίνει και στο ακριτικό τραγούδι• το γέρικο το άλογο δέχεται να τρέξει
για να φέρει πίσω τη γυναίκα του Ακρίτα, γιατί αυτή τον φρόντιζε και τον
κρυφοτάιζε.
- Αν είν για την κυρά καλή, εγώ να σου την φέρω,
γιατί με κρυφοτάιζε αφʼ τʼ ακριβό κριθάρι,
γιατί με κρυφοπότιζε μες σʼ αργυρή λεγένη....».
Αγαπούσαν λοιπόν οι αρχαίοι Έλληνες τʼ άλογά τους, τʼ αγαπούσαν και οι ακρίτες. Δεν τα έβαζαν να κάνουν βαριές δουλειές και τα πρόσεχαν πολύ. Ακόμη και η κατοχή αλόγων κόστιζε πολύ, γιʼ αυτό ήταν απόδειξη μεγάλου πλούτου. Σʼ αυτό το τραγούδι φαίνεται πόσο πλούσιος ήταν ο Διγενής• στο στάβλο του (που άνοιγε με ασημένια κλειδιά) δεν είχε ένα μόνο, αλλά πολλά άλογα. Τόσα άλογα μπορούσε να έχει στην κατοχή του μόνο ένας πλούσιος άρχοντας. Τέτοια ήταν η κοινωνική θέση του Διγενή.
3. Η αρπαγή της γυναίκας: Κι αυτό το θέμα ήταν διαδεδομένο στα ακριτικά τρα γούδια. Το έθιμο της αρπαγής της γυναίκας έχει πολύ παλιές ρίζες. Όμως αυτή η πράξη ήταν διαδεδομένη και στους Άραβες.
4. Η ειρηνική ζωή: Στους τρεις πρώτους στίχους έχουμε μια εικόνα από ειρηνική ζωή. Βλέπουμε το Διγενή να ασχολείται με γεωργικές εργασίες, να οργώνει και να σπέρνει. Βέβαια, τέτοιες ασχολίες ήταν για τους ακρίτες σπάνιες, αφού τον περισσότερο καιρό τους τον περνούσαν πολεμώντας ή προετοιμαζόμενοι για τον πόλεμο. Η ειρηνική αυτή εικόνα έχει σκοπό να δημιουργήσει αισθητική αντίθεση με τον πολεμικό χαρακτήρα της ζωής των ακριτών.
Β. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η ενότητα: (Στ. 1-3) Ειρηνικές ασχολίες: Ο Διγενής βρίσκεται στα χωράφια του και ασχολείται με γεωργικές εργασίες. Μαζί του έχει κι ένα ζευγάρι ζώων που τραβούν το αλέτρι, ενώ ο Διγενής σπέρνει φακή και ρόβη, τροφή για τα ζώα του.
2η ενότητα: (Στ. 4-8) Πουλάκι φέρνει κακή είδηση: Ένα πουλάκι ήρθε κι έκατσε στη χειρολαβή του αλετριού και του ανέφερε ότι κάποιοι άρπαξαν την καλή του. Ψύχραιμος ο Διγενής ρωτά πότε έγινε το γεγονός -αν έγινε χτες, πρέπει να ξεκινήσει αμέσως για να την βρει, αν όμως έγινε σήμερα, μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητος τη δουλειά του, αφού έχει χρόνο. Το πουλάκι περιορίζεται να επαναλάβει την είδηση.
3η ενότητα: (Στ. 9-13) Στο στάβλο: Ο Διγενής αφήνει τις εργασίες του και πηγαίνει στο σταύλο. Αφού τον ξεκλειδώνει, ρωτά τα άλογά του ποιο μπορεί να αναλάβει την αποστολή. Όμως όλα αρνήθηκαν, γιατί φοβήθηκαν πάρα πολύ.
4η ενότητα: (Στ. 14-21) Το γέρικο άλογο: Μόνο ένα άλογο πολύ μεγάλης ηλικίας δέχτηκε να αναλάβει να φέρει πίσω τη γυναίκα, γιατί αυτή το φρόντιζε, το κρυφοτάιζε και το κρυφοπότιζε. Το μόνο που ζητά το άλογο είναι να του φορέσουν στη μέση του λαχουρί ζωνάρι και στο κεφάλι του συρματένιο σχοινί.
5η ενότητα: (Στ. 22-28) Η διάσωση της γυναίκας του Διγενή: Ο Διγενής ανεβαίνει στο άλογό του, το οποίο με αστραπιαία ταχύτητα έφτασε στο γάμο. Η γυναίκα άκουσε το χλιμίντρισμά του και το αναγνώρισε. Ο γάμος τότε διακόπηκε, η νύφη ανέβηκε πάνω στο άλογο και οι τρεις μαζί, έγιναν άφαντοι.
Γ. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
1. Η εισαγωγή (1-2): Είναι μια έκφραση, ένα μοτίβο, που με μικροαλλαγές συναντιέται συχνά στα ακριτικά τραγούδια:
«Κάτω στα ρούσια χώματα και σε βαθύ λιβάδι
εκεί σπέρνει ο Διγενής....».
Αναφέρουμε εδώ ένα ανάλογο παράδειγμα από άλλο τραγούδι: «Κάτουʼς την άσπρη πέτρα και ʼς το κρύο νερό, εκεί κείτεται ο Γιάννος...».
2. Εικόνα (στ. 1-2): Στην εισαγωγή παρατηρούμε ότι υπάρχει μια εικόνα από την ειρηνική αγροτική ζωή.
3. Επίθετα (στ. 1-2): Στους δύο πρώτους στίχους βρίσκουμε τρία επίθετα -ρούσια, βαθύ, ώριο. Αυτό δεν είναι κάτι συνηθισμένο στα δημοτικά τραγούδια, τα οποία χαρακτηρίζονται για την απλότητα της έκφρασης. Έτσι οι λαϊκοί τραγουδιστές χρησιμοποιούσαν συνήθως ουσιαστικά και ρήματα, ενώ σπανιότερα συναντώνται επίθετα. Σκοπός της συσσώρευσης εδώ τόσων επιθέτων είναι να υπογραμμιστεί ο πλούτος και η δύναμη του Διγενή.
4. Το πουλί (στ. 4): Το πουλί με την ανθρώπινη λαλιά, που χρησιμοποιείται σαν αγγελιοφόρος για να μεταφέρει μια πολύ σημαντική είδηση, είναι πολύ συνηθισμένο μοτίβο στα δημοτικά τραγούδια.
5. Αντίθεση (στ. 12-15): Η συζήτηση με το Διγενή γεμίζει τρόμο τα άλογα. Μόνο ένα άλογο στέκεται με θάρρος μπροστά στο αφεντικό του και του απαντά «σαν κάλλιο παλικάρι». Υπάρχει λοιπόν αντίθεση ανάμεσα στη στάση των πολλών φοβισμένων αλόγων και του ενός γενναίου. Επιπλέον, υπάρχει και μια δεύτερη αντίθεση το γενναίο αυτό άλογο είναι γέρικο και πληγιασμένο.
6. Πυκνή δράση (στ. 22-28): Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο της δράσης είναι η μεγάλη ταχύτητα με την οποία ακολουθούν η μια σκηνή την άλλη. Το άλογο πηγαίνει στην εκκλησία, αρπάζουν τη γυναίκα και γίνονται άφαντοι, κι όλα αυτά γίνονται με ταχύτητα αστραπιαία. Όλα αυτά τα στοιχεία κάνουν τη δράση πυκνή και την εξέλιξη της υπόθεσης γοργή.
7. Κρίνοντας συνολικά το τραγούδι παρατηρούμε ότι κυριαρχεί η αφήγηση, η οποία όμως διακόπτεται συχνά από τις ομιλίες των προσώπων σε πρώτο πρόσωπο. Έ τσι η εναλλαγή αφήγησης και διαλόγου δίνει στο τραγούδι ζωντάνια και παραστατικότητα.
8. Ο στίχος: είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, χωρίς ομοιοκαταληξία, είναι δηλαδή ο συνηθισμένος στίχος των δημοτικών τραγουδιών.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.