Επίσης, υπάρχει και αυτό το θλιβερό ποσοστό φοιτητών που μπαίνουν σε σχολές που το πιθανότερο είναι πως θα καταλήξουν άνεργοι, οι οποίοι το γνωρίζουν αυτό το πράγμα, αλλά συνεχίζουν μόνο και μόνο για να λένε ότι πήραμε ένα χαρτί. Γιατί καλός και ο ρομαντισμός, αλλά η αγορά εργασίας είναι μια βασικότατη παράμετρος για να προσπαθείς να είσαι καλός σε κάτι.
Και όλο αυτό έχει να κάνει με όλους αυτούς τους παράγοντες που ανέφερα πριν, δηλαδή:
•Θέματα που αφορούν την ελληνική νοοτροπία που όλα τα παιδιά πρέπει να βγάλουν κάτι.
Έχω συναντήσει παιδιά που ξέρουν πως τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα με το χαρτί που θα πάρουν αλλά έχουν συμβιβαστεί με αυτό (και όχι λόγω αγάπης για το αντικείμενο) και αυτό είναι τουλάχιστον καταθλιπτικό.
Kαλώς ή κακώς η κατάσταση πάει από το χειρότερο, στον ακόμη χειρότερο γιατί μιλάμε για κατάσταση που δεν έχει πισωγύρισμα. Η κάθε κυβέρνηση απλά "συντηρεί" Πανεπιστημιακά Τμήματα μόνο για να υπάρχει κοινωνική ισορροπία και ο κόσμος να νομίζει ότι σπουδάζει κάτι. Συντηρείται ένα σύστημα από την Εκκλησία, τα ΜΜΕ, τα Φροντιστήρια και διάφορους
παρασιτικούς θεσμούς που στηρίζουν την παιδεία με τον ένα ή άλλο τρόπο. Όσοι εμπλέκονται με την παιδεία δεν είδα ποτέ να θέσουν το ερώτημα:
Τι γίνεται όταν ένα Τμήμα έχει κακή ποιότητα φοιτητών ή μέτριους καθηγητές; Κλείνει; Συνεχίζει να λειτουργεί και αν ναι με ποιο σκοπό;
• Το πρόβλημα είναι πολυδιάστατο. Ξεκινάει από την εποχή της σοσιαλιστικοποίησης της εθνικής παιδείας, την εποχή μετά τον Παπανούτσο, όταν καταργήθηκαν οι εξετάσεις από το δημοτικό στο γυμνάσιο και αργότερα με τον διπλασιασμό εισακτέων στα Πανεπιστήμια με τις τακτικές μείωσης συντελεστών βαρύτητας, αύξησης ή μείωσης εξεταζόμενων μαθημάτων, μοριοδοτήσεις ανά τέκνο για τις μεταγγραφές, κτλ ως κομματική εξαγγελία για προσέλκυση ψήφων. Θυμάμαι ότι η ΝΔ ή και το ΠΑΣΟΚ είχε πάντα στην προεκλογική ατζέντα μεταρρυθμίσεις με κοινωνικό πρόσημο. Τι σημαίνει η λέξη
κοινωνικό πρόσημο; Σημαίνει ότι μεταρρύθμιζαν θεσμικές διαδικασίες με βάση το κοινωνικό έρεισμα για την επόμενη εκλογική περίοδο και όχι για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας. Δεν υπήρχε και δεν υπάρχει ποτέ σχέδιο για την μελλοντική πορεία της χώρας με αυτοματοποιημένες διαδικασίες ώστε η χώρα να εξελίσσεται μέσω των πολιτών και το κράτος (θεσμοί) απλά να υποστηρίζει διακριτικά αυτή την εξέλιξη. Αντιθέτως, πουλούσαν και πουλάνε "ελπίδες" για μια ενδεχόμενη ανάπτυξη μέσω της νέας γενιάς ενώ την ίδια στιγμή είχαμε και έχουμε Τμήμα Αεροναυπηγών Μηχανικών και πόσα άλλα Τμήματα Μηχανολόγων Μηχανικών ΤΕΙ (που ΑΕΙ-ποιήθηκαν για να νιώθουν όλοι ίδιοι, μουράτοι) για παράδειγμα, αλλά ...ούτε μια βιομηχανία σχεδιασμού και κατασκευής αεροσκαφών.
• Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι μπορεί να μην είχαμε τέτοιες βιομηχανίες ή εταιρίες όπως σε χώρες του δυτικού κόσμου, αλλά θα ήταν σωστό η παιδεία να περιοριζόταν σε βασικές ειδικότητες; Ποιες είναι όμως οι βασικές ειδικότητες που έχει ανάγκη η χώρα μας, όταν η ίδια η κατασκευαστική οικονομία της Ελλάδας μοιάζει με την οικονομία πριν τη βιομηχανική επανάσταση του 19ου αιώνα; Ο τουρισμός δεν είναι οικονομία. Τα φροντιστήρια δεν είναι οικονομία. Είναι υπηρεσία με συγκεκριμένο οικονομικό πλαίσιο. Η οικονομία χτίζεται πρώτα από την τεχνολογική καινοτομία: σχεδιασμός, κατασκευή, παραγωγή, πωλήσεις και εξαγωγές. Η τεχνολογική καινοτομία δίνει κατεύθυνση σε μια σειρά από σπουδές και ανάγκες για συνεχή βελτίωση.
• Όταν χτίζεις μια κοινωνία στην βλακεία, στην ημιμάθεια, στην συνεχή αποπροσανατολισμό με ειδήσεις χαμηλής αισθητικής και άρα στο κοινωνικό υπνωτισμό, στην γνώση μέσω φροντιστηρίου με σκοπό κάποια πιστοποίηση, στις συνεχείς ΓΡΑΠΤΕΣ εξετάσεις χωρίς να υπάρχει στόχος, απλά και μόνο να συντηρείται βιοποριστικά μια κοινωνία πάνω στο διάβασμα άλλων ανθρώπων, εννοείται ότι μετά ο κόσμος μαθαίνει να βλέπει μηχανικά την όλη ιστορία των σπουδών. Δεν υπάρχει μεράκι, θέληση, όραμα. Υπάρχει μόνο η σκέψη
να πάρουμε το πτυχίο και να τελειώνουμε το οποίο ξεκινάει από το απολυτήριο που είναι απλά ένα χαρτί χωρίς κάποια αξία. Δηλαδή, η όλη η μαγεία της γνώσης απομυθοποιείται σε ένα χαρτί που μετράει σε κάτι ή τελοσπάντων υπάρχει μια ψευδαίσθηση ότι θα μετράει για την εύρεση εργασίας. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει γιατί τα περισσότερα προγράμματα σπουδών του δημοσίου Πανεπιστημίου με λίγο ψάξιμο είναι ίδια, ή μάλλον σχεδιασμένα από την δεκαετία του 1970! Δηλαδή, σε πιστοποιούν για μια αγορά παγκοσμιοποίησης με γνώσεις του 1970 πείθωντας την νέα γενιά ότι μπορεί να κάνει και δεύτερο πτυχίο, κτλ. Κανείς δεν ρώτησε ποτέ ποιος σχεδιάζει το πρόγραμμα σπουδών του Τμ.Βιολογίας του ΕΚΠΑ. Ή ποιος σχεδιάζει το πρόγραμμα ύλης για την Θετική Κατεύθυνση της Γ' Λυκείου;
• Το λυπηρό είναι ότι πλέον από ΟΛΕΣ τις επιστήμες (και το προσυπογράφω με παραδείγματα) βλέπεις κόσμο να τραβιέται και να χάνει χρόνια από τη ζωή του προσπαθώντας για μια θέση εργασίας να μπαίνουν στη διαδικασία των 2-3 πτυχίων, μεταπτυχιακών, διδακτορικών τίτλων ...χωρίς να σημαίνει κάτι στο τέλος και μετά πικραίνονται. Όταν κάνει ο άνθρωπος επιλογές απελπισίας, πάνω στο άγχος, βάζοντας μια οικογένεια στην ίδια αρρωστημένη κατάσταση, εννοείται ότι στο τέλος δεν υπάρχει η ηρεμία σκέψης για προσγειωμένη επαγγελματική στόχευση.
• Βλέπω πτυχιούχους ακόμη και από τις λεγόμενες πρωτοκλασσάτες ειδικότητες (των ΜΜΕ) μετά από μια δεκαετία από την αποφοίτηση να μην θυμούνται τι έμαθαν, και για πιθανό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ να πρέπει να ξαναδιαβάσουν με άλλη μέθοδο και να μην ξέρουν πως. Με αυτό θέλω να πω ότι ο τρόπος που γίνονται οι σπουδές καταλήγει να φτιάχνει ανθρώπους που να μην ξέρουν να σκέφτονται, να μην ξέρουν να στείλουν μια απλή αίτηση σε ψηφιακό σύστημα πρόσληψης ανθρώπινου δυναμικού, να μην μπορούν να κατανοήσουν εύκολα μια εγκύκλιο του υπουργείου και να έχουν...τρίτο διδακτορικό! Αυτό τους νοιάζει να διαφημίζουν, ότι με το τρίτο διδακτορικό και αν κάνουν παιδί στους πόσους μήνες άδεια με την αρχική πρόσληψη δικαιούνται; Δηλαδή, να διοριστούν και να έχουν
άδεια με μισθό την επόμενη μέρα διορισμού.
Το πρόβλημα με τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι ότι μια μικρή μειοψηφία μπλοκάρει την ουσιαστική ανάπτυξη των ΑΕΙ... Ποια εσωτερικά εράσμους, ποια βιομηχανικά διδακτορικά, ποια κοινά πτυχία και μεταπτυχιακά με πανεπιστήμια των ΗΠΑ...
Σε ποιο σοβαρό πανεπιστήμιο θα γινόντουσαν αυτά; Δεν καταλαβαίνω το να απορρίπτεις κάθε νέα πρόταση... Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν ζητήματα με καθηγητές, υποδομές κλπ (που και εγώ αν ήμουν κράτος δεν θα χρηματοδοτούσα βιβλιοθήκες για να τις σπάνε...
Δυστυχώς πολλά από αυτά όταν τα είχα δει με δικό μου ψάξιμο από Αμερικάνικα Πανεπιστήμια που έχουν το σύστημα Major (μικρός κορμός) και μια δυνατότητα για διπλό Major, ή 2-3 Minors από άλλες επιστήμες, και τα μετέφερα σε συζητήσεις με θεωρούσαν γραφικό. Αντιθέτως αυτή η ιδέα με βοήθησε να δομήσω κάπως τις σπουδές μου και να κάνω πιο στοχευμένες επιλογές μαθημάτων "κόντρα" στην γενική εικόνα ενός τυπικού φοιτητή και αποφοίτου. Ακόμη και σήμερα νιώθω περισσότερο διεπιστημονικός και όχι τόσο στην ίδια επιστημονική σκέψη με άλλους συναδέλφους της ίδιας επιστήμης.
Στην Ελλάδα πάντα, ο ακαδημαϊκός κόσμος ακόμη και το 2010 θεωρούσε το πτυχίο είναι ενιαίο, αδιαίρετο, ομοούσιο κάτι σαν το άγιο Πνεύμα. Μέχρι και η ύλη διαιρείται και μέσω στοχαστικής ή και χαοτικής συμπεριφοράς δημιουργεί νέα μορφώματα (patterns) απλά στην Ελλάδα, το πτυχίο είναι κάτι σαν τη θρησκεία: δογματική συζήτηση. Όλα πρέπει να μένουν ίδια, στατικά γιατί πρέπει να υπάρχει κοινωνική συνοχή. Μέχρι και ο Ιερώνυμος λέει ότι ο κόσμος πρέπει να ακούει το κράτος, να θέλει το καλό της χώρας, για να έχουμε ευημερία όπως είναι και η γενική θεωρία του χριστιανισμού που αναφέρεται σε πολίτες ενάρετους στην πατρική αγκαλιά του Κυρίου (σε κομματική μετάφραση, του κράτους).
Πάντα ρωτούσα για ποιο λόγο να μην μπορεί ο κάθε φοιτητής να φτιάχνει το πρόγραμμα σπουδών της αρεσκείας του αλλά την ίδια στιγμή έβλεπα μια αφίσσα σε 10 αντίγραφα κολλημένες η μια δίπλα στην άλλη έξω από το αμφιθέατρο, με τον τραγουδοποιό Μίλτο Πασχαλίδη να ρεμβάζει στο άπειρο με ένα μισό τσιγάρο τίγκα στο ντουμάνι (φωτομοντάζ) και από κάτω να λέει με κόκκινα γράμματα: η ΠΚΣ διοργανώνει μια συναυλία-ταξική πάλη για τα δίκαια του άνεργου-φοιτητή-συνταξιούχου. Η ΔΑΠ από την άλλη οργάνωνε επιστημονικές συναντήσεις σε κάποιο σκυλάδικο με τηλέφωνο για κράτηση, στον (φοιτητή) Κώστα ενώ η φιάλη κόστιζε 40 ευρώ για 5 άτομα (φέρε και μια φίλη σου μαζί). Σουρεαλισμός στο μεγαλείο του.

Σε ένα ξένο Πανεπιστήμιο θα υπήρχαν μόνο αφίσσες-posters ερευνητικών ομάδων ή bootcamps από εταιρίες που ενδιαφέρονται να κάνουν κάποια ομιλία ή μέσω της alumni κοινότητας. Aποφοίτησα και ποτέ δεν γνώρισα την alumni κοινότητα του Τμήματος. Προσπαθούσα να κάνω σοβαρές σκέψεις, έβλεπα πράγματα από ξένες χώρες, να νιώσω λίγο τη μαγεία της επιστήμης, να νιώσω λίγο φυσιολογικός φοιτητής, και με ξενέρωνε η σιδερόπορτα με τη σκουριά στο αμφιθέατρο και τα μεγάλα κόκκινα γράμματα στον τοίχο δίπλα από τον πίνακα με το μήνυμα: ο Βασίλης είναι αθώος και ένα Α σε κύκλο. Μιλούσε ο καθηγητής για το θεώρημα του ισομορφισμού και η όλη φάση ήταν κάπως γελοία. Ακόμη και ο καθηγητής ήταν αρκετά cult φιγούρα καθώς σαν άνθρωπος ήταν επιστήμονας χωρίς πυγμή, αφυδατωμένος από την κακή δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία. Δίδασκε για να βγει η ύλη χωρίς κάποιο αποτέλεσμα. Σοβαρά πράγματα σε λάθος χώρο και με λάθος ακροατήριο αλλά και η όλη ιδέα ήταν στο γόνατο.
Είδες που είναι η διαφορά; Μιλάμε για χρήση ηλεκτρικού μηχανήματος ποδομασάζ σε μια φυλή των Ζουλού που δεν ξέρουν ούτε το ηλεκτρικό ψυγείο.