Αρχική Forum
Ρωτήστε κάτι
Προσωπικές Συζητήσεις
Πανελλαδικές
Αγγελίες
Συνδεδεμένοι Χρήστες
Λίστα Αποκλεισμένων
Υπεύθυνοι του Forum
e-steki
Guest 045911
Επισκέπτης
αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμέν. Δεν έχει γράψει κανένα μήνυμα.
28-12-09
17:07
ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ Αντώνης Σαμαράκης
Α. Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα, στα 1919, και σπούδασε Νομικά. Εργάστηκε στο υπουργείο Εργασίας και ασχολήθηκε με ζητήματα που αφορούν στους μετανάστες, γεγονός που του έδωσε τη δυνατότητα να ταξιδέψει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και της Αμερικής.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα 1954, με τη συλλογή του «Ζητείται Ελπίς», με την οποία καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο σημαντικούς πεζογράφους της εποχής μας. Άλλα έργα του είναι τα εξής: «Αρνούμαι», «Το διαβατήριο» - διηγήματα -, «Σήμα κινδύνου», «Το λάθος» - μυθιστορήματα - .
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή γλώσσα και εκθέτει την αγωνία και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο σύγχρονος άνθρωπος μπροστά στο φόβο του πολέμου, ενώ οραματίζεται έναν κόσμο ήσυχο και γαλήνιο.
Ο Ε. Παπανούτσος τονίζει σχετικά: «Ο κόσγ. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχείαμος του, ο ψυχικός του κόσμος, κερδίζει τον αναγνώστη και εγγράφεται βαθιά στη συγκίνησή μας. Είναι ένας κόσμος ταραγμένος από τις δεινές αντινομίες του καιρού μας, βασανισμένος, αμήχανος, αλλά γεμάτος ευγένεια και τρυφερότητα και διαποτισμένος από κείνη την ήμερη, την αγιασμένη ανθρωπιά, που μέσα στην απόγνωσή της αγαπά και σέβεται τον άνθρωπο, αποστρέφεται και μισεί την προστυχιά, την υποκρισία και το ψεύδος» («Το Βήμα», 30 Σεπτεμβρίου 1954).
Β. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ
Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της τεχνικής του Σαμαράκη διηγήματα, που εντάσσεται στη συλλογή «Ζητείται Ελπίς», η οποία κυκλοφόρησε στα 1954.
Σε αυτό ο συγγραφέας τονίζει την ανθρώπινη αγωνία μπροστά στη φρίκη του πολέμου.
Γ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
α. Νοηματική απόδοση
Στις δυο όχθες ενός ποταμού έχουν στρατοπεδεύσει οι αντίπαλοι, Για δυόμισι ολόκληρα χρόνια πολεμούσαν μεταξύ τους. Όμως, τις τρεις τελευταίες εβδομάδες μένουν άπραγοι, ακούγοντας το νερό του ποταμού να κυλάει, αλλά χωρίς να μπορούν να πλησιάσουν σε αυτό. Τρεις που θέλησαν να το πλησιάσουν, για να πλυθούν στα καθαρά νερά του, σκοτώθηκαν. Γιʼ αυτό και υπήρξε διαταγή από το διοικητή της μεραρχίας να μην πλησιάσει κανείς το ποτάμι σε απόσταση μικρότερη από διακόσια μέτρα.
Ο ήρωας του διηγήματος όμως, αποφάσισε παρά τη διαταγή, να πάει στο ποτάμι για να κολυμπήσει. Μάλιστα, το βράδυ στʼ όνειρό του βλέπει τον εαυτό του γυμνό να στέκεται δίπλα στην όχθη του ποταμού, που μεταμορφώθηκε σε μια όμορφη γυναίκα που τον περίμενε γυμνή. Όταν το πρωί ξύπνησε, το αίσθημα της απελπισίας ήταν πια έντονο στην ψυχή του.
Τελικά, όμως αποφάσισε να πραγματοποιήσει το σκοπό του. Έτσι, πήγε στο ποτάμι, άφησε τα ρούχα του και το ντουφέκι του στη ρίζα ενός δέντρου και με πολλές προφυλάξεις μπήκε στο νερό, Κολυμπούσε για κάποια ώρα με χαρά, ώσπου ξαφνικά είδε το κεφάλι κάποιου άλλου που κολυμπούσε κι εκείνος.
Ο άλλος τον κατάλαβε και για κάποια στιγμή κοιτάζονταν αμίλητοι, χωρίς να μπορούν να καταλάβουν, αν ήταν ο ένας φίλος ή εχθρός για τον άλλο. Όταν όμως είδε τον άλλο να βγαίνει κολυμπώντας, κολύμπησε γρήγορα προς την όχθη, πήρε το ντουφέκι του αλλά τελικά δεν πάτησε τη σκανδάλη. Σκέφτηκε πως απλά ήταν δυο άνθρωποι που κολυμπούσαν μαζί και με τη σκέψη αυτή έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του άλλου.
β. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχεία
1η ενότητα: Στην ενότητα αυτή ο συγγραφέας καθορίζει τους αντιπάλους και τον τόπο, όπου θα εξελιχθούν τα γεγονότα αλλά με τρόπο ασαφή, αφού δεν τονίζει ούτε ποιοι είναι οι αντίπαλοι ούτε πιο είναι το ποτάμι. Και αυτό, γιατί σκοπός του δεν είναι να περιγράψει ένα συγκεκριμένο γεγονός αλλά να γενικεύσει το περιεχόμενό του με κύριο στόχο του να εκφράσει την αγωνία και το φόβο του ανθρώπου αλλά και την αλληλεγγύη που αισθάνεται για τους συνανθρώπους του, την καταδίκη του πολέμου.
Έτσι, το ποτάμι αποτελεί και αυτό ένα σύμβολο. Υποδηλώνει το αξεπέραστο σύνορο που απομακρύνει τους ανθρώπους οι οποίοι ζητούν τη συναδέλφωσή τους. Το ποτάμι λοιπόν βρίσκεται ανάμεσα στους δύο αντιπάλους. Τους χωρίζει και καθιστά αδύνατη οποιαδήποτε προσπάθεια επικοινωνίας ανάμεσά τους.
Όμως, αυτό τους καλεί. Το κελάρυσμά του, η βρόμα που τους τρώει τόσο καιρό τώρα, τους κάνει να το ποθούν. Η διαταγή της Μεραρχίας όμως είναι ρητή. Δεν πρέπει να το πλησιάσουν. Έτσι, ανάμεσα σε αυτούς και το ποτάμι μπαίνει η διαταγή που συμβολίζει όλες εκείνες τις δυνάμεις που προσπαθούν να επιβληθούν στη βούληση των ανθρώπων και να τους αποτρέψουν από εκείνο που τόσο πολύ επιθυμούν και που εδώ είναι το ποτάμι.
2η ενότητα: Ο συγγραφέας δε συγκεκριμενοποιεί και το πρόσωπο που αποτελεί τον ήρωα του διηγήματός του. Μένει ανώνυμο, για να εκπροσωπήσει όλους τους στρατιώτες που ονειρεύονται το ποτάμι, όλους τους ανθρώπους που έχουν τα ίδια όνειρα και τους ίδιους πόθους στη ζωή.
Έτσι, στη σκέψη του ανώνυμου ήρωα κυριαρχεί το ποτάμι και η επιθυμία να απολαύσει τις χαρές της ζωής, που κάποιοι του απαγορεύουν. Αισθητοποιείται το βράδυ στο όνειρό του και γίνεται
πειρασμός. Αποφασίζει λοιπόν, να αψηφήσει τη διαταγή της Μεραρχίας, Φαίνεται να είναι ελεύθερος, αφού τολμά και σκέφτεται ελεύθερα και αποφασίζει να κάνει πράξη τις σκέψεις του. Όπως, όμως θα φανεί στην επόμενη ενότητα, η ελευθερία του αυτή είναι μόνο επιφανειακή, καθώς στο τέλος δεν επικρατεί ο ίδιος, δεν κερδίζει τη ζωή αλλά το θάνατο.
Η Σφαέλλου τονίζει σχετικά πως «Τα δυο πρώτα μέρη του διηγήματος αποπνέουν την απέχθεια του πολέμου και τη λαχτάρα του ανθρώπου για ζωή ξένοιαστη μέσα στη χαρά της φύσης. Ακούγοντας το κάλεσμά της, ο ήρωας παραμερίζει κάθε συμβουλή της φρόνησης. Τα αισθήματά του είναι «ανθρωποκεντρικά» και νομίζει ότι και ο αντίπάλός του όμοια αισθάνεται. Παρόλο που η πρώτη του ενστικτώδικη αντίδραση είναι να υπερασπιστεί τον εαυτό του με την εμφάνιση του Άλλου, το αίσθημα ότι κινδυνεύει υποχωρεί αμέσως. Κι αυτό, γιατί νιώθει ευτυχισμένος, όπως ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που χαίρεται τη φύση. Η κατάληξη του διηγήματος καθορίζεται από το γεγονός ότι τα αισθήματα και τα συναισθήματα του Άλλου δεν ήταν αμοιβαία».
3η ενότητα: Στην ενότητα αυτή ο ήρωας βρίσκεται επιτέλους στο ποτάμι, το οποίο αντιμετωπίζει με σχετική έκπληξη: «Το ποτάμι! Ώστε υπήρχε λοιπόν αυτό το ποτάμι;», Με τον τρόπο αυτό μάλλον ο συγγραφέας συμβολίζει την αλλοτρίωση του ανθρώπου από τη φρίκη του πολέμου, που φτάνει να αμφισβητεί όσα προσφέρει η ειρηνική ζωή, όταν σε κάποια στιγμή τα γνωρίσει, σε κάποια ίσως ανάπαυλα από τον πόλεμο.
Εξάλλου, το διήγημα αυτό δεν είναι παρά μια αντιπολεμική διαμαρτυρία του Σαμαράκη, μια έντονη αποστροφή για τον πόλεμο και τις φρικτές του συνέπειες στον άνθρωπο.
Όπως τονίζει η Σφαέλλου, στο διήγημα αυτό αναγνωρίζονται «όλα τα συντριμμένα όνειρα της γενιάς του - όσων δηλαδή γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1915-25 και μεγάλωσαν μʼ ένα ιδανικό παγκόσμιας ειρήνης και αδελφοσύνης, κατοχυρωμένης από την «Κοινωνία των Εθνών». Από το όνειρο αυτό οι άνθρωποι αυτοί ξύπνησαν με τις κανονιές του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, με την προσταγή του: «ή σκοτώνεις ή σε σκοτώνουν». Η αντίθεση ανάμεσα στα ανθρωπιστικά εκείνα ιδανικά και την ανθρώπινη πραγματικότητα είναι αληθινά τραγική».
Έτσι, ο ανώνυμος στρατιώτης, όταν είδε τον άλλον να κολυμπάει μαζί του, πάγωσε, Η αντίδραση και των δύο ήταν η ίδια. Τρέξανε στην όχθη, για να βρουν το όπλο τους, υπακούοντας στη διαταγή: «η σκοτώνεις ή σε σκοτώνουν».Όμως, ο ανώνυμος ήρωας δεν μπορεί να πατήσει τη σκανδάλη. Γιατί, απαλλαγμένος πια από τις συμβατικότητες και από τη «διαταγή», βλέπει τον άλλον ως αδερφό, ως μέρος του εαυτού του.
Το ποτάμι εξάλλου είχε λειτουργήσει λυτρωτικά στον ίδιο και τον έκανε να βλέπει τον Άλλον ως άνθρωπο με δικαιώματα στη ζωή. Το ποτάμι τους είχε ενώσει.
Όμως, οι ίδιες επιδράσεις από το ποτάμι δεν υπήρχαν και στον άλλο. Το μίσος, που είχε καλλιεργηθεί στην ψυχή του, δεν τον άφησε να βλέπει καθαρά και τον εμπόδισε να συμφιλιωθεί με τον ανώνυμο ήρωα έτσι, τον σκότωσε.
Το διήγημα λοιπόν του Σαμαράκη αποτελεί μια κραυγή διαμαρτυρίας για τις τραγικές συνέπειες του πολέμου, για την αλλοτρίωση που επιφέρει στις ψυχές των ανθρώπων και εξυμνεί την ανάγκη για συμφιλίωση και αδελφοσύνη ανάμεσα στους λαούς, την ανάγκη για μια παγκόσμια ειρήνη.
Δ. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η ενότητα: «Η διαταγή ήτανε ξεκάθαρη ..... η διαταγή της μεραρχίας»: η κατάσταση στα δυο αντίπαλα στρατόπεδα.
2η ενότητα: «Στο διάολο η διαταγή ..... δεν είχε ακόμα φέξει»: η απόφαση του στρατιώτη να παραβεί τη διαταγή της μεραρχίας,
3η ενότητα: «Φτάνοντας στην όχθη... έπεσε με το πρόσωπο στο χώμα»: η διάψευση των ελπίδων
Ε. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
1. Εικόνες: Ο συγγραφέας, για να αισθητοποιήσει τις ιδέες του χρησιμοποιεί ποικίλα εκφραστικά μέσα, όπως παραστατικές εικόνες, ξεχωριστές για το χρώμα, τον ήχο τους και την κινητικότητά τους: όπως η εικόνα του τοπίου με τα αντίπαλα στρατόπεδα και το ποτάμι, το όνειρο του στρατιώτη, όπως προβάλλει μέσα από μια λυρική εικόνα, η εικόνα του στρατιώτη να πλησιάζει με χίλιες προφυλάξεις στο ποτάμι, η εικόνα των δύο στρατιωτών που κολυμπούσαν γυμνοί στο ποτάμι, η εικόνα του θανάτου του ανώνυμου στρατιώτη.
2. Παρομοιώσεις: Αξιόλογες είναι ακόμα και οι παρομοιώσεις: «σα να τον βάσταγε ένα αόρατο χέρι», «σα να πέρασε ένα χέρι»,
3. Μεταφορές: «είχαν αράξει», «μεγάλος πειρασμός το ποτάμι», «να του φυτέψει μια σφαίρα στο κεφάλι».
4. Προσωποποιήσεις: «το ποτάμι κυλούσε τα νερά του», «τους είχε φάει η βρόμα», «το ποτάμι μεταμορφώθηκε σε γυναίκα», «πουλιά τον χαιρετούσανε» .
5. Επαναφορές: Τις χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να εκφράσει τις απόψεις του. «διαταγή της μεραρχίας! - διαταγή της μεραρχίας, στο διάολο η διαταγή της μεραρχίας », «σα να τον βάσταγε ένα αόρατο χέρι - δεν μπορούσε να τραβήξει», «γυμνός », -που επαναλαμβάνεται επτά φορές.
6. Τεχνική: Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί σύμβολα, για να γενικεύσει τις ιδέες του και να δώσει στο διήγημά του καθολικό περιεχόμενο.
7. Γλώσσα: Η γλώσσα του είναι λιτή, απλή, με σύντομες και κοφτές εκφράσεις, χωρίς περιττά στολίδια, έτσι ώστε να αποδίδεται το νόημα με απλότητα και σαφήνεια.
Α. Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ
Γεννήθηκε στην Αθήνα, στα 1919, και σπούδασε Νομικά. Εργάστηκε στο υπουργείο Εργασίας και ασχολήθηκε με ζητήματα που αφορούν στους μετανάστες, γεγονός που του έδωσε τη δυνατότητα να ταξιδέψει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και της Αμερικής.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα 1954, με τη συλλογή του «Ζητείται Ελπίς», με την οποία καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο σημαντικούς πεζογράφους της εποχής μας. Άλλα έργα του είναι τα εξής: «Αρνούμαι», «Το διαβατήριο» - διηγήματα -, «Σήμα κινδύνου», «Το λάθος» - μυθιστορήματα - .
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή γλώσσα και εκθέτει την αγωνία και το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο σύγχρονος άνθρωπος μπροστά στο φόβο του πολέμου, ενώ οραματίζεται έναν κόσμο ήσυχο και γαλήνιο.
Ο Ε. Παπανούτσος τονίζει σχετικά: «Ο κόσγ. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχείαμος του, ο ψυχικός του κόσμος, κερδίζει τον αναγνώστη και εγγράφεται βαθιά στη συγκίνησή μας. Είναι ένας κόσμος ταραγμένος από τις δεινές αντινομίες του καιρού μας, βασανισμένος, αμήχανος, αλλά γεμάτος ευγένεια και τρυφερότητα και διαποτισμένος από κείνη την ήμερη, την αγιασμένη ανθρωπιά, που μέσα στην απόγνωσή της αγαπά και σέβεται τον άνθρωπο, αποστρέφεται και μισεί την προστυχιά, την υποκρισία και το ψεύδος» («Το Βήμα», 30 Σεπτεμβρίου 1954).
Β. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ
Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της τεχνικής του Σαμαράκη διηγήματα, που εντάσσεται στη συλλογή «Ζητείται Ελπίς», η οποία κυκλοφόρησε στα 1954.
Σε αυτό ο συγγραφέας τονίζει την ανθρώπινη αγωνία μπροστά στη φρίκη του πολέμου.
Γ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
α. Νοηματική απόδοση
Στις δυο όχθες ενός ποταμού έχουν στρατοπεδεύσει οι αντίπαλοι, Για δυόμισι ολόκληρα χρόνια πολεμούσαν μεταξύ τους. Όμως, τις τρεις τελευταίες εβδομάδες μένουν άπραγοι, ακούγοντας το νερό του ποταμού να κυλάει, αλλά χωρίς να μπορούν να πλησιάσουν σε αυτό. Τρεις που θέλησαν να το πλησιάσουν, για να πλυθούν στα καθαρά νερά του, σκοτώθηκαν. Γιʼ αυτό και υπήρξε διαταγή από το διοικητή της μεραρχίας να μην πλησιάσει κανείς το ποτάμι σε απόσταση μικρότερη από διακόσια μέτρα.
Ο ήρωας του διηγήματος όμως, αποφάσισε παρά τη διαταγή, να πάει στο ποτάμι για να κολυμπήσει. Μάλιστα, το βράδυ στʼ όνειρό του βλέπει τον εαυτό του γυμνό να στέκεται δίπλα στην όχθη του ποταμού, που μεταμορφώθηκε σε μια όμορφη γυναίκα που τον περίμενε γυμνή. Όταν το πρωί ξύπνησε, το αίσθημα της απελπισίας ήταν πια έντονο στην ψυχή του.
Τελικά, όμως αποφάσισε να πραγματοποιήσει το σκοπό του. Έτσι, πήγε στο ποτάμι, άφησε τα ρούχα του και το ντουφέκι του στη ρίζα ενός δέντρου και με πολλές προφυλάξεις μπήκε στο νερό, Κολυμπούσε για κάποια ώρα με χαρά, ώσπου ξαφνικά είδε το κεφάλι κάποιου άλλου που κολυμπούσε κι εκείνος.
Ο άλλος τον κατάλαβε και για κάποια στιγμή κοιτάζονταν αμίλητοι, χωρίς να μπορούν να καταλάβουν, αν ήταν ο ένας φίλος ή εχθρός για τον άλλο. Όταν όμως είδε τον άλλο να βγαίνει κολυμπώντας, κολύμπησε γρήγορα προς την όχθη, πήρε το ντουφέκι του αλλά τελικά δεν πάτησε τη σκανδάλη. Σκέφτηκε πως απλά ήταν δυο άνθρωποι που κολυμπούσαν μαζί και με τη σκέψη αυτή έπεσε νεκρός από τη σφαίρα του άλλου.
β. Πραγματολογικά-Ιδεολογικά-Πολιτιστικά στοιχεία
1η ενότητα: Στην ενότητα αυτή ο συγγραφέας καθορίζει τους αντιπάλους και τον τόπο, όπου θα εξελιχθούν τα γεγονότα αλλά με τρόπο ασαφή, αφού δεν τονίζει ούτε ποιοι είναι οι αντίπαλοι ούτε πιο είναι το ποτάμι. Και αυτό, γιατί σκοπός του δεν είναι να περιγράψει ένα συγκεκριμένο γεγονός αλλά να γενικεύσει το περιεχόμενό του με κύριο στόχο του να εκφράσει την αγωνία και το φόβο του ανθρώπου αλλά και την αλληλεγγύη που αισθάνεται για τους συνανθρώπους του, την καταδίκη του πολέμου.
Έτσι, το ποτάμι αποτελεί και αυτό ένα σύμβολο. Υποδηλώνει το αξεπέραστο σύνορο που απομακρύνει τους ανθρώπους οι οποίοι ζητούν τη συναδέλφωσή τους. Το ποτάμι λοιπόν βρίσκεται ανάμεσα στους δύο αντιπάλους. Τους χωρίζει και καθιστά αδύνατη οποιαδήποτε προσπάθεια επικοινωνίας ανάμεσά τους.
Όμως, αυτό τους καλεί. Το κελάρυσμά του, η βρόμα που τους τρώει τόσο καιρό τώρα, τους κάνει να το ποθούν. Η διαταγή της Μεραρχίας όμως είναι ρητή. Δεν πρέπει να το πλησιάσουν. Έτσι, ανάμεσα σε αυτούς και το ποτάμι μπαίνει η διαταγή που συμβολίζει όλες εκείνες τις δυνάμεις που προσπαθούν να επιβληθούν στη βούληση των ανθρώπων και να τους αποτρέψουν από εκείνο που τόσο πολύ επιθυμούν και που εδώ είναι το ποτάμι.
2η ενότητα: Ο συγγραφέας δε συγκεκριμενοποιεί και το πρόσωπο που αποτελεί τον ήρωα του διηγήματός του. Μένει ανώνυμο, για να εκπροσωπήσει όλους τους στρατιώτες που ονειρεύονται το ποτάμι, όλους τους ανθρώπους που έχουν τα ίδια όνειρα και τους ίδιους πόθους στη ζωή.
Έτσι, στη σκέψη του ανώνυμου ήρωα κυριαρχεί το ποτάμι και η επιθυμία να απολαύσει τις χαρές της ζωής, που κάποιοι του απαγορεύουν. Αισθητοποιείται το βράδυ στο όνειρό του και γίνεται
πειρασμός. Αποφασίζει λοιπόν, να αψηφήσει τη διαταγή της Μεραρχίας, Φαίνεται να είναι ελεύθερος, αφού τολμά και σκέφτεται ελεύθερα και αποφασίζει να κάνει πράξη τις σκέψεις του. Όπως, όμως θα φανεί στην επόμενη ενότητα, η ελευθερία του αυτή είναι μόνο επιφανειακή, καθώς στο τέλος δεν επικρατεί ο ίδιος, δεν κερδίζει τη ζωή αλλά το θάνατο.
Η Σφαέλλου τονίζει σχετικά πως «Τα δυο πρώτα μέρη του διηγήματος αποπνέουν την απέχθεια του πολέμου και τη λαχτάρα του ανθρώπου για ζωή ξένοιαστη μέσα στη χαρά της φύσης. Ακούγοντας το κάλεσμά της, ο ήρωας παραμερίζει κάθε συμβουλή της φρόνησης. Τα αισθήματά του είναι «ανθρωποκεντρικά» και νομίζει ότι και ο αντίπάλός του όμοια αισθάνεται. Παρόλο που η πρώτη του ενστικτώδικη αντίδραση είναι να υπερασπιστεί τον εαυτό του με την εμφάνιση του Άλλου, το αίσθημα ότι κινδυνεύει υποχωρεί αμέσως. Κι αυτό, γιατί νιώθει ευτυχισμένος, όπως ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που χαίρεται τη φύση. Η κατάληξη του διηγήματος καθορίζεται από το γεγονός ότι τα αισθήματα και τα συναισθήματα του Άλλου δεν ήταν αμοιβαία».
3η ενότητα: Στην ενότητα αυτή ο ήρωας βρίσκεται επιτέλους στο ποτάμι, το οποίο αντιμετωπίζει με σχετική έκπληξη: «Το ποτάμι! Ώστε υπήρχε λοιπόν αυτό το ποτάμι;», Με τον τρόπο αυτό μάλλον ο συγγραφέας συμβολίζει την αλλοτρίωση του ανθρώπου από τη φρίκη του πολέμου, που φτάνει να αμφισβητεί όσα προσφέρει η ειρηνική ζωή, όταν σε κάποια στιγμή τα γνωρίσει, σε κάποια ίσως ανάπαυλα από τον πόλεμο.
Εξάλλου, το διήγημα αυτό δεν είναι παρά μια αντιπολεμική διαμαρτυρία του Σαμαράκη, μια έντονη αποστροφή για τον πόλεμο και τις φρικτές του συνέπειες στον άνθρωπο.
Όπως τονίζει η Σφαέλλου, στο διήγημα αυτό αναγνωρίζονται «όλα τα συντριμμένα όνειρα της γενιάς του - όσων δηλαδή γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1915-25 και μεγάλωσαν μʼ ένα ιδανικό παγκόσμιας ειρήνης και αδελφοσύνης, κατοχυρωμένης από την «Κοινωνία των Εθνών». Από το όνειρο αυτό οι άνθρωποι αυτοί ξύπνησαν με τις κανονιές του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, με την προσταγή του: «ή σκοτώνεις ή σε σκοτώνουν». Η αντίθεση ανάμεσα στα ανθρωπιστικά εκείνα ιδανικά και την ανθρώπινη πραγματικότητα είναι αληθινά τραγική».
Έτσι, ο ανώνυμος στρατιώτης, όταν είδε τον άλλον να κολυμπάει μαζί του, πάγωσε, Η αντίδραση και των δύο ήταν η ίδια. Τρέξανε στην όχθη, για να βρουν το όπλο τους, υπακούοντας στη διαταγή: «η σκοτώνεις ή σε σκοτώνουν».Όμως, ο ανώνυμος ήρωας δεν μπορεί να πατήσει τη σκανδάλη. Γιατί, απαλλαγμένος πια από τις συμβατικότητες και από τη «διαταγή», βλέπει τον άλλον ως αδερφό, ως μέρος του εαυτού του.
Το ποτάμι εξάλλου είχε λειτουργήσει λυτρωτικά στον ίδιο και τον έκανε να βλέπει τον Άλλον ως άνθρωπο με δικαιώματα στη ζωή. Το ποτάμι τους είχε ενώσει.
Όμως, οι ίδιες επιδράσεις από το ποτάμι δεν υπήρχαν και στον άλλο. Το μίσος, που είχε καλλιεργηθεί στην ψυχή του, δεν τον άφησε να βλέπει καθαρά και τον εμπόδισε να συμφιλιωθεί με τον ανώνυμο ήρωα έτσι, τον σκότωσε.
Το διήγημα λοιπόν του Σαμαράκη αποτελεί μια κραυγή διαμαρτυρίας για τις τραγικές συνέπειες του πολέμου, για την αλλοτρίωση που επιφέρει στις ψυχές των ανθρώπων και εξυμνεί την ανάγκη για συμφιλίωση και αδελφοσύνη ανάμεσα στους λαούς, την ανάγκη για μια παγκόσμια ειρήνη.
Δ. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
1η ενότητα: «Η διαταγή ήτανε ξεκάθαρη ..... η διαταγή της μεραρχίας»: η κατάσταση στα δυο αντίπαλα στρατόπεδα.
2η ενότητα: «Στο διάολο η διαταγή ..... δεν είχε ακόμα φέξει»: η απόφαση του στρατιώτη να παραβεί τη διαταγή της μεραρχίας,
3η ενότητα: «Φτάνοντας στην όχθη... έπεσε με το πρόσωπο στο χώμα»: η διάψευση των ελπίδων
Ε. ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ – ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ
1. Εικόνες: Ο συγγραφέας, για να αισθητοποιήσει τις ιδέες του χρησιμοποιεί ποικίλα εκφραστικά μέσα, όπως παραστατικές εικόνες, ξεχωριστές για το χρώμα, τον ήχο τους και την κινητικότητά τους: όπως η εικόνα του τοπίου με τα αντίπαλα στρατόπεδα και το ποτάμι, το όνειρο του στρατιώτη, όπως προβάλλει μέσα από μια λυρική εικόνα, η εικόνα του στρατιώτη να πλησιάζει με χίλιες προφυλάξεις στο ποτάμι, η εικόνα των δύο στρατιωτών που κολυμπούσαν γυμνοί στο ποτάμι, η εικόνα του θανάτου του ανώνυμου στρατιώτη.
2. Παρομοιώσεις: Αξιόλογες είναι ακόμα και οι παρομοιώσεις: «σα να τον βάσταγε ένα αόρατο χέρι», «σα να πέρασε ένα χέρι»,
3. Μεταφορές: «είχαν αράξει», «μεγάλος πειρασμός το ποτάμι», «να του φυτέψει μια σφαίρα στο κεφάλι».
4. Προσωποποιήσεις: «το ποτάμι κυλούσε τα νερά του», «τους είχε φάει η βρόμα», «το ποτάμι μεταμορφώθηκε σε γυναίκα», «πουλιά τον χαιρετούσανε» .
5. Επαναφορές: Τις χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να εκφράσει τις απόψεις του. «διαταγή της μεραρχίας! - διαταγή της μεραρχίας, στο διάολο η διαταγή της μεραρχίας », «σα να τον βάσταγε ένα αόρατο χέρι - δεν μπορούσε να τραβήξει», «γυμνός », -που επαναλαμβάνεται επτά φορές.
6. Τεχνική: Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί σύμβολα, για να γενικεύσει τις ιδέες του και να δώσει στο διήγημά του καθολικό περιεχόμενο.
7. Γλώσσα: Η γλώσσα του είναι λιτή, απλή, με σύντομες και κοφτές εκφράσεις, χωρίς περιττά στολίδια, έτσι ώστε να αποδίδεται το νόημα με απλότητα και σαφήνεια.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Peter Punk
Νεοφερμένος
Ο Peter Punk αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 32 ετών και Μαθητής Γ' λυκείου. Έχει γράψει 33 μηνύματα.
04-01-10
22:34
ευχαριστω ρε mdgr...βοηθησες πραγματικα.....
:no1:
:no1:Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
aparadektos7
Νεοφερμένος
Ο Αλέξης αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 32 ετών, Φοιτητής και μας γράφει από Ηράκλειο (Κρήτη). Έχει γράψει 10 μηνύματα.
19-01-10
23:27
Παιδιά αυριο γράφω κείμενα στο <Με τι μάτια τωρα πια> μήπως εχει κανεις σημειώσεις διοτι δεν έχω διαβάσει τίποτα ποτε στα κείμενα και θελω να διαβασω τουλάχιστον να γραψω στο διαγώνισμα
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Darkness
Περιβόητο μέλος
Η Darkness αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 5,129 μηνύματα.
19-01-10
23:36
φιλικη συμβουλη και ετσι οπως το βλεπω εγω?
μη διαβασεις τπτ
πηγαινε ετσι
οτι και να κατσεις να διαβασεις τωρα δεν εχει ουσια, δε θα το μαθεις
αυτο που θες να κανεις ειναι να τα μαθεις παπαγαλια στα γρηγορα για να μη πας αδιαβαστος αυριο
απο πειρα σου λεω να πας αδιαβαστος και αυριο μολις τελειωσεις το διαβασμα που θα εχεις να κατσεις να διαβασεις ολες τις σημειωσεις που θα εχεις απο το κειμενο αυτο
γιατι δε διαβασες? δε θελω να μαθω φυσικα αλλα σε λεω πως πρεπει να αποφευγεις να αφηνεις κενα για το δικο σου καλο
βρες μια δικαιολογεια και πες τον καθηγητη/καθηγητρια να σου το βαλει μεθαυριο, θα ειναι καλυτερα για εσενα
δυστυχως δε μπορω να σε βοηθησω γιατι αυτο το κειμενο δε το καναμε ποτε
συγνωμη αλλα ηθελα να πω την αποψη μου
μη διαβασεις τπτ
πηγαινε ετσι
οτι και να κατσεις να διαβασεις τωρα δεν εχει ουσια, δε θα το μαθεις
αυτο που θες να κανεις ειναι να τα μαθεις παπαγαλια στα γρηγορα για να μη πας αδιαβαστος αυριο
απο πειρα σου λεω να πας αδιαβαστος και αυριο μολις τελειωσεις το διαβασμα που θα εχεις να κατσεις να διαβασεις ολες τις σημειωσεις που θα εχεις απο το κειμενο αυτο
γιατι δε διαβασες? δε θελω να μαθω φυσικα αλλα σε λεω πως πρεπει να αποφευγεις να αφηνεις κενα για το δικο σου καλο
βρες μια δικαιολογεια και πες τον καθηγητη/καθηγητρια να σου το βαλει μεθαυριο, θα ειναι καλυτερα για εσενα
δυστυχως δε μπορω να σε βοηθησω γιατι αυτο το κειμενο δε το καναμε ποτε
συγνωμη αλλα ηθελα να πω την αποψη μου
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
sofia21
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η sofia αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου και μας γράφει από Περιστέρι (Αττική). Έχει γράψει 377 μηνύματα.
19-01-10
23:36
το ποίημα είναι βιωματικό. περιέχει το υποκειμενικό στοιχείο.ο ποιητής ανήκει στους μεταπολεμικούς ποιητές. το ποίημα είναι ρεαλιστικό. έχει εκφραστικά μέσα (παρομοιώσεις και τα λοιπά). θέλεις κάτι άλλο?
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Darkness
Περιβόητο μέλος
Η Darkness αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 5,129 μηνύματα.
19-01-10
23:39
εδιτ... κειμενα γενικης γραφεις? :!:
σα να βιαστικα πολυ να πω την κακια μου... νομιζα γραφεις κατευθυνση:ntomata::ntomata:
σα να βιαστικα πολυ να πω την κακια μου... νομιζα γραφεις κατευθυνση:ntomata::ntomata:
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
sofia21
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η sofia αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου και μας γράφει από Περιστέρι (Αττική). Έχει γράψει 377 μηνύματα.
19-01-10
23:40
γενικη ειναι
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Darkness
Περιβόητο μέλος
Η Darkness αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 5,129 μηνύματα.
19-01-10
23:41
:s μετα το ειδα
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
sofia21
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η sofia αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου και μας γράφει από Περιστέρι (Αττική). Έχει γράψει 377 μηνύματα.
19-01-10
23:44
είναι πάρα πολύ ωραίο. του Άρη Αλεξάνδρου
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Darkness
Περιβόητο μέλος
Η Darkness αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 5,129 μηνύματα.
19-01-10
23:45
δεν εχω το βιβλιο δυστυχωςΣημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
sofia21
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η sofia αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου και μας γράφει από Περιστέρι (Αττική). Έχει γράψει 377 μηνύματα.
19-01-10
23:49
Βιάστηκες μητέρα να πεθάνεις.
Δεν λέω, είχες αρρωστήσει από φασισμό
κι ήταν λίγο το ψωμι έλειπα κι εγώ στην εξορία
ήτανε λιγος ο ύπνος κι ατελειωτες οι νύχτες
μα πάλι ποιος ο λόγος να απελπιστείς προτού να κλείσεις τα 64
μπορούσες να 'σφιγγες τα δοντια
έστω κι αυτα τα ψευτικα τα χρυσα σου δοντια
μπορουσες ν'αρπαζοσουνα απο 'να φυλλο πρασινο
απ'τα γυμνα κλαδια
απ'τον κορμο
μα ναι το ξερω
-----------------------------------------
γλιστραν τα χερια κι ο κορμος του χρονου δεν εχει φλουδα
να πιαστεις
ομως εσυ να τα μπηγες τα νυχια
και να τραβουσες ετσι πεντεξι- δεκα χρονια
σαν τους μισοπνιγμενους που τους τραβαει ο χειμαρρος
κολλημενους στο δοκαρι του γκρεμισμενου τους σπιτιου
ένα μικρο δειγμα
Δεν λέω, είχες αρρωστήσει από φασισμό
κι ήταν λίγο το ψωμι έλειπα κι εγώ στην εξορία
ήτανε λιγος ο ύπνος κι ατελειωτες οι νύχτες
μα πάλι ποιος ο λόγος να απελπιστείς προτού να κλείσεις τα 64
μπορούσες να 'σφιγγες τα δοντια
έστω κι αυτα τα ψευτικα τα χρυσα σου δοντια
μπορουσες ν'αρπαζοσουνα απο 'να φυλλο πρασινο
απ'τα γυμνα κλαδια
απ'τον κορμο
μα ναι το ξερω
-----------------------------------------
γλιστραν τα χερια κι ο κορμος του χρονου δεν εχει φλουδα
να πιαστεις
ομως εσυ να τα μπηγες τα νυχια
και να τραβουσες ετσι πεντεξι- δεκα χρονια
σαν τους μισοπνιγμενους που τους τραβαει ο χειμαρρος
κολλημενους στο δοκαρι του γκρεμισμενου τους σπιτιου
ένα μικρο δειγμα
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Darkness
Περιβόητο μέλος
Η Darkness αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτήτρια. Έχει γράψει 5,129 μηνύματα.
19-01-10
23:57
σε ευχαριστω..
το βρηκα στο google γιατι με αρεσε:xixi:
το βρηκα στο google γιατι με αρεσε:xixi:
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
sofia21
Εκκολαπτόμενο μέλος
Η sofia αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Μαθητής Γ' λυκείου και μας γράφει από Περιστέρι (Αττική). Έχει γράψει 377 μηνύματα.
19-01-10
23:57
δεν κάνει τίποτα!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
GABRIELLA
Δραστήριο μέλος
Η GABRIELLA αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Φοιτητής του τμήματος Φιλολογίας Πελοποννήσου (Καλαμάτα) και μας γράφει από Καλαμάτα (Μεσσηνία). Έχει γράψει 791 μηνύματα.
20-01-10
11:11
εχω καποιες σημειωσεις που ειχα κρατησει την ωρα του μαθηματος.αν θες μπορω να στις στειλω.δεν ειναι πολλες απλα τα πιο σος.20 ειχα γραψει αλλα μας ειχε πεσει αλλο ποιημα.ο,τι θες πες μου.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
maria90
Δραστήριο μέλος
Η Μαρια αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Πτυχιούχος και μας γράφει από Αθήνα (Αττική). Έχει γράψει 415 μηνύματα.
23-03-10
16:57
Καλησπέρα σας,
Μήπως έχει κάποιος/-α σημειώσεις απο το ποιήμα του Σαχτούρη-"ο στρατιώτης ποιητής"? (ανάλυση+τεχνικά μέσα (δηλ. υφός,γλώσσα,εικόνες,μεταφορές κλπ κλπ))
Μήπως έχει κάποιος/-α σημειώσεις απο το ποιήμα του Σαχτούρη-"ο στρατιώτης ποιητής"? (ανάλυση+τεχνικά μέσα (δηλ. υφός,γλώσσα,εικόνες,μεταφορές κλπ κλπ))
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
tzivanoula
Νεοφερμένος
Η Βασιλική αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 43 ετών, Καθηγητής και μας γράφει από Νίκαια (Αττική). Έχει γράψει 23 μηνύματα.
23-03-10
18:01
"Δὲν ἔχω γράψει ποιήματα
μέσα σὲ κρότους,
μέσα σὲ κρότους
κύλησε ἡ ζωή μου.
Τὴν μιὰν ἡμέρα ἔτρεμα,
τὴν ἄλλην ἀνατρίχιαζα
μέσα στὸ φόβο,
μέσα στὸ φόβο
πέρασε ἡ ζωή μου.
Δὲν ἔχω γράψει ποιήματα,
δὲν ἔχω γράψει ποιήματα,
μόνο σταυροὺς
σὲ μνήματα
καρφώνω."
Σαν να σου λέει ότι για να γραφτεί ποίηση χρειάζεται περιβάλλον μουσικό (άρα όχι "κρότοι") , γαλήνιο και ασφαλές (άρα όχι "φόβος"). Αυτός όμως ζει μες στο "φόβο" και στους "κρότους" (παραπομπή στα δύσκολα χρόνια του Σαχτούρη).
Άρα δεν γράφει ποίηση. Τι κάνει λοιπόν? Τι περιθώρια του αφήνουν οι γύρω συνθήκες να κάνει? Ποιος είναι ο ρόλος του σ'αυτή τη ζωή που πια "κύλησε" και "πέρασε"...? Να 'ναι "στρατιώτης ποιητής". Που εδώ δεν έχει να πει τίποτα το αγωνιστικό και μαχητικό. Καμία σχέση μ'αυτό που λέμε "στρατευμένη ποίηση". Το βάζει τίτλο σαν να εννοεί "ποιητής της πεντάρας"... Αν θες έχει καταντήσει , και νιώθεις με πόση ηττοπάθεια και παραίτηση το λέει, άνθρωπος ανίκανος που μόνο ρόλο έχει πια να μνημονεύει θάνατο και αλληλοσπαραγμό , να "καρφώνει σταυρούς σε μνήματα" (σε μεταφορικό επίπεδο).
Ίσως σε κυριολεξία ο τίτλος να σημαίνει την πραγματική διπλή τάχα ιδιότητα του Σαχτούρη. Στρατιώτης και ποιητής. Επομένως σ'αυτά τα χρόνια του πολέμου σκέτο στρατιώτης. "Για Λακεδαιμονίους να μιλάμε τώρα?", που έλεγε κι ο Καβάφης... Μέσα στη φωτιά και στο μαχαίρι, ποιος νοιάζεται ή ποιος κάνει αληθινή - ποιοτική ποίηση??
Πόλεμος , λοιπόν... Μια καταστροφή που δεν έχει τέλος ακόμα... (Δες τον Ενεστώτα "καρφώνω" σε σχέση με τους υπόλοιπους παρελθοντικούς χρόνους).
Δεν γράφει ποιήματα , δεν είναι ποιητής. Κι όμως εμείς αυτή τη στιγμή υποτίθεται ότι διαβάζουμε ένα ποίημα. Γιατί διαλέγει να επικοινωνήσει έτσι μ'εμάς , μέσω δηλ. μιας αυτοαναίρεσης?? Είναι ειλικρινής. Και που τον διαβάζουμε απλά ακούμε για την ασημαντότητά του , για το πόσο υποφέρει η ψυχή του στην απραξία.
Δες τις επαναλήψεις μες στο κείμενο, ένα σπουδαίο υφολογικό στοιχείο... Δεν είναι σαν να ακούς έναν φοβισμένο άνθρωπο που τρέμει και μονολογεί? Έναν ασήμαντο τρελό? Και άκου τη γλώσσα του. Απλή , καθημερινή , χωρίς στολίδια. Πού να χωρέσουν στολίδια μέσα στο χαμό, μέσα στο στόμα ενός δυστυχισμένου? Και ειδικά αυτό το "κρότους - κρότους" που είναι , μου φαίνεται , ηχοποίητη λέξη, δε σου μεταφέρει κι εσένα το θόρυβο, τη φασαρία...?
Το κείμενο έχει έναν γοητευτικό ρυθμό , προσωπικά νιώθω ότι "κυλάει και περνάει" ακουστικά , όπως η ζωή του Σαχτούρη , ο οποίος για άλλη μια φορά εδώ αυτοβιογραφείται. 1ος , 5ος και 6ος στίχος με ίδιο αριθμό συλλαβών, στον 4ο και 8ο ομοιοκαταληξία και πάλι ίδιος αριθμός συλλαβών, στον 2ο με 3ο η πρώτη επανάληψη , στον 6ο και 7ο η δεύτερη. Στον 9ο και 10ο η τρίτη επανάληψη και ομοιοκαταληξία με 12ο στίχο.
Ίσως να απορούμε γιατί διάλεξε να χωρίσει το "μόνο σταυρούς" , το "σε μνήματα" και το "καρφώνω" σε διαφορετικούς στίχους. Είναι οι πιο δυνατές του εικόνες, νομίζω. Η κάθε μια έρχεται σιγά σιγά (έτσι πρέπει και να διαβαστεί) και με το τελείωμα , δηλαδή το ρήμα, ο ακροατής - αναγνώστης δοκιμάζει την δυνατότερη συγκίνηση. Επίσης ισχυρές εικόνες είναι νωρίτερα αυτές που δηλώνονται με τα ρήματα "έτρεμα" και "ανατρίχιαζα".
Το κείμενο είναι η προσωπική απογοήτευση του Σαχτούρη για τη ζωή και τον παθητικό του ρόλο. Ένας μουδιασμένος άνθρωπος που κατέληξε να 'ναι "στρατιώτης", ενώ θα μπορούσε να 'ναι "ποιητής"...
Μαρία sorry , δεν έχω κοιτάξει καθόλου το βιβλίο. Μπορεί να λέει και τίποτα πιο βοηθητικό ή τουλάχιστον κάτι πιο αναμενόμενο... Βιαστικά στο στέλνω.
μέσα σὲ κρότους,
μέσα σὲ κρότους
κύλησε ἡ ζωή μου.
Τὴν μιὰν ἡμέρα ἔτρεμα,
τὴν ἄλλην ἀνατρίχιαζα
μέσα στὸ φόβο,
μέσα στὸ φόβο
πέρασε ἡ ζωή μου.
Δὲν ἔχω γράψει ποιήματα,
δὲν ἔχω γράψει ποιήματα,
μόνο σταυροὺς
σὲ μνήματα
καρφώνω."
Σαν να σου λέει ότι για να γραφτεί ποίηση χρειάζεται περιβάλλον μουσικό (άρα όχι "κρότοι") , γαλήνιο και ασφαλές (άρα όχι "φόβος"). Αυτός όμως ζει μες στο "φόβο" και στους "κρότους" (παραπομπή στα δύσκολα χρόνια του Σαχτούρη).
Άρα δεν γράφει ποίηση. Τι κάνει λοιπόν? Τι περιθώρια του αφήνουν οι γύρω συνθήκες να κάνει? Ποιος είναι ο ρόλος του σ'αυτή τη ζωή που πια "κύλησε" και "πέρασε"...? Να 'ναι "στρατιώτης ποιητής". Που εδώ δεν έχει να πει τίποτα το αγωνιστικό και μαχητικό. Καμία σχέση μ'αυτό που λέμε "στρατευμένη ποίηση". Το βάζει τίτλο σαν να εννοεί "ποιητής της πεντάρας"... Αν θες έχει καταντήσει , και νιώθεις με πόση ηττοπάθεια και παραίτηση το λέει, άνθρωπος ανίκανος που μόνο ρόλο έχει πια να μνημονεύει θάνατο και αλληλοσπαραγμό , να "καρφώνει σταυρούς σε μνήματα" (σε μεταφορικό επίπεδο).
Ίσως σε κυριολεξία ο τίτλος να σημαίνει την πραγματική διπλή τάχα ιδιότητα του Σαχτούρη. Στρατιώτης και ποιητής. Επομένως σ'αυτά τα χρόνια του πολέμου σκέτο στρατιώτης. "Για Λακεδαιμονίους να μιλάμε τώρα?", που έλεγε κι ο Καβάφης... Μέσα στη φωτιά και στο μαχαίρι, ποιος νοιάζεται ή ποιος κάνει αληθινή - ποιοτική ποίηση??
Πόλεμος , λοιπόν... Μια καταστροφή που δεν έχει τέλος ακόμα... (Δες τον Ενεστώτα "καρφώνω" σε σχέση με τους υπόλοιπους παρελθοντικούς χρόνους).
Δεν γράφει ποιήματα , δεν είναι ποιητής. Κι όμως εμείς αυτή τη στιγμή υποτίθεται ότι διαβάζουμε ένα ποίημα. Γιατί διαλέγει να επικοινωνήσει έτσι μ'εμάς , μέσω δηλ. μιας αυτοαναίρεσης?? Είναι ειλικρινής. Και που τον διαβάζουμε απλά ακούμε για την ασημαντότητά του , για το πόσο υποφέρει η ψυχή του στην απραξία.
Δες τις επαναλήψεις μες στο κείμενο, ένα σπουδαίο υφολογικό στοιχείο... Δεν είναι σαν να ακούς έναν φοβισμένο άνθρωπο που τρέμει και μονολογεί? Έναν ασήμαντο τρελό? Και άκου τη γλώσσα του. Απλή , καθημερινή , χωρίς στολίδια. Πού να χωρέσουν στολίδια μέσα στο χαμό, μέσα στο στόμα ενός δυστυχισμένου? Και ειδικά αυτό το "κρότους - κρότους" που είναι , μου φαίνεται , ηχοποίητη λέξη, δε σου μεταφέρει κι εσένα το θόρυβο, τη φασαρία...?
Το κείμενο έχει έναν γοητευτικό ρυθμό , προσωπικά νιώθω ότι "κυλάει και περνάει" ακουστικά , όπως η ζωή του Σαχτούρη , ο οποίος για άλλη μια φορά εδώ αυτοβιογραφείται. 1ος , 5ος και 6ος στίχος με ίδιο αριθμό συλλαβών, στον 4ο και 8ο ομοιοκαταληξία και πάλι ίδιος αριθμός συλλαβών, στον 2ο με 3ο η πρώτη επανάληψη , στον 6ο και 7ο η δεύτερη. Στον 9ο και 10ο η τρίτη επανάληψη και ομοιοκαταληξία με 12ο στίχο.
Ίσως να απορούμε γιατί διάλεξε να χωρίσει το "μόνο σταυρούς" , το "σε μνήματα" και το "καρφώνω" σε διαφορετικούς στίχους. Είναι οι πιο δυνατές του εικόνες, νομίζω. Η κάθε μια έρχεται σιγά σιγά (έτσι πρέπει και να διαβαστεί) και με το τελείωμα , δηλαδή το ρήμα, ο ακροατής - αναγνώστης δοκιμάζει την δυνατότερη συγκίνηση. Επίσης ισχυρές εικόνες είναι νωρίτερα αυτές που δηλώνονται με τα ρήματα "έτρεμα" και "ανατρίχιαζα".
Το κείμενο είναι η προσωπική απογοήτευση του Σαχτούρη για τη ζωή και τον παθητικό του ρόλο. Ένας μουδιασμένος άνθρωπος που κατέληξε να 'ναι "στρατιώτης", ενώ θα μπορούσε να 'ναι "ποιητής"...
Μαρία sorry , δεν έχω κοιτάξει καθόλου το βιβλίο. Μπορεί να λέει και τίποτα πιο βοηθητικό ή τουλάχιστον κάτι πιο αναμενόμενο... Βιαστικά στο στέλνω.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
maria90
Δραστήριο μέλος
Η Μαρια αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι Πτυχιούχος και μας γράφει από Αθήνα (Αττική). Έχει γράψει 415 μηνύματα.
23-03-10
18:22
Σε ευχαριστώ πάρα πολύ !!!!!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Labrin Gdf
Νεοφερμένος
Η Labrin Gdf αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Έχει γράψει μόλις ένα μήνυμα.
03-10-10
20:38
Κανουμε το κειμενο ο ΚΑΙΟΜΕΝΟΣ ..
μας εχει βαλει μια ερωτηση...
σας παρακαλω help λιγακι..
η ερωτηση ειναι:ποια ειναι τ γνωρισματα και η συμπεριφορα του ιδεολογου και ποια ειναι η αποψη σας για τ φαινομενο της αυτοπηρπολησης?
αυτο..
μας εχει βαλει μια ερωτηση...
σας παρακαλω help λιγακι..
η ερωτηση ειναι:ποια ειναι τ γνωρισματα και η συμπεριφορα του ιδεολογου και ποια ειναι η αποψη σας για τ φαινομενο της αυτοπηρπολησης?
αυτο..
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Giwrghs Naboo
Νεοφερμένος
Ο Giwrghs Naboo αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 31 ετών. Έχει γράψει μόλις ένα μήνυμα.
10-11-10
22:10
θέλω να βρω τα σχόλια για το στρατιώτης ποιητής....είμαι θετική και δεν έχω χαμπάρι από τέτοια....καμία βοήθεια?????????????
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 14 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
christina.micha
Νεοφερμένος
Η christina.micha αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Έχει γράψει 2 μηνύματα.
10-02-11
17:30
Έχεις κανείς την απάντηση στο κείμενο "Αριάγνη" στην ερώτηση 2 του βιβλίου-Ο Σταμάτης χαρακτηρίζει τις ιδέες του Μιχάλη ως μεγαλοιδεατισμός,τι θέλει να πει;;
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Χρήστες Βρείτε παρόμοια
-
Τα παρακάτω 0 μέλη και 1 επισκέπτες διαβάζουν μαζί με εσάς αυτό το θέμα:Tα παρακάτω 2 μέλη διάβασαν αυτό το θέμα:
-
Φορτώνει...
